زايايي فرايند تركيب در زبان فارسي

Productivity in Persian Compounding Processes

زایایی به معنی توانایی تولید صورت‌های جدید بر اساس قواعد موجود در زبان از ویژگی‌های مهم زبان است كه در تمامی بخش‌های آن، از جمله حوزۀ ساخت‌واژه، وجود دارد. اكثر صاحب‌نظران زایایی را یك پیوستار می‌دانند. در این پژوهش، نگارندگان بر آن‌اند زایایی را در فرایند تركیب زبان فارسی بررسی كنند و به این پرسش پاسخ دهند كه، در پی اندازه‌گیری كمّی زایایی فرایند تركیب در زبان فارسی، كدام فرایندها در دو سر این پیوستار به عنوان زایاترین و غیر زایاترین فرایند‌های تركیب قرار دارند. در این راستا، از روش‌های سنجش زایایی ساخت‌واژی باین كمك گرفته شده و زایایی فرایندهای تركیب در پیكره‌ای برگرفته از پایگاه داده‌های زبان فارسی بررسی می‌شود. نتیجۀ اندازه‌گیری كمّی زایایی در این روش‌ها نشان می‌دهد كه، در زبان فارسی، فرایند تركیب «اسم + اسم» بیش‌ترین زایایی را دارد و فرایند «ضمیر + حرف اضافه + ضمیر» از كم‌ترین میزان زایایی برخوردار است.

The present study investigates the productivity of compounding process in Persian.Productivity, the creation of new word forms based on the present language rules, isone of the crucial properties of every language. It exists in all language modulesincluding morphology. Most of the scholars studying productivity consider it as acontinuum from fully-productive to unproductive with semi-productive processes inbetween. In the present study, the authors attempt to investigate productivity ofcompounding process in Persian language. Morphological productivity measurementmethods introduced by Baayen (1994) are employed in order to investigate the abovementionedproductivity process. It should be mentioned that each method measuresdifferent aspects of productivity.