تصويرگونگي ساخت‌هاي سببي در زبان فارسي: اصل فاصله

The Iconicity of Persian Causative Constructions: Distance Principle

مطالعات گستردۀ انجام‌شده در سه دهة اخیر نشان می‌دهد كه ساختار واژی ـ نحوی ساخت‌های سببی در زبان‌های مختلف منعكس‌كنندة ادراك انسان از چگونگی رابطة سبب و نتیجه در رویدادهای جهان خارج است. در این پژوهش، پس از پرداختن به مفاهیم اصلی، اركان و انواع ساخت‌های سببی (واژگانی، صرفی و مركب)، در چهارچوب یافته‌های كامری (1989)، دیكسون (2000)، و هایمن (1983)، (اصل تصویرگونگی فاصله)، با استناد به شواهد و داده‌هایی از انواع ساخت‌های سببی فارسی، نشان داده شده است كه: در انواع ساخت‌های سببی فارسی، فاصلة صوری ـ موجود بین عناصر در ساختار صوری ـ منعكس‌كنندة فاصلة مفهومی ـ موجود بین عناصر مفهومی مربوطه ـ است. نتایج این پژوهش اولاً مبیّن انگیختگی (تصویرگونگی) این گونه ساخت‌ها در زبان فارسی است؛ و ثانیاً مؤید جهانی‌بودن مبانی نظری زبان‌شناسی شناختی ـ نقش‌گرا می‌باشد.

Studies over the last three decades on the morpho-syntactic structure and semanticproperties of causatives in different languages have revealed that the formal structureof causatives reflects manʹs conceptualization of causing and caused events in realworld. This study begins with a review of basic concepts, elements, relations and typesof causative constructions. A set of evidence and data on Persian causatives are studiedin the frameworks proposed by Comrie (1983), Dixon (2000), and Haiman (1983).The results show that in Persian causatives, the formal distance between linguisticforms correlates with the conceptual distance between their conceptual counterparts.This reveals the iconicity of causative constructions in Persian.