بررسي و تحليل تحريفات ديوان امامي هروي (د 686) با مطابقه با كهن‌ترين نسخة موجود

A Study and Analysis of the Distortions in the Divan of Emami Heravi (d. 686 A.H.) Based on its Comparison to the Oldest Existing Copy

رضی‌الدین عبدالله بن محمد، معروف به امامی هروی، ادیب و شاعر قرن هفتم هجری قمری، معاصر سعدی و مجد همگر و ملك‌الشعرای دربار قراختاییان كرمان بوده است. علاوه بر شعر و علوم بلاغی، در ادبیات عرب و علوم عقلی از سرآمدان روزگار خود بود و رساله‌ای به عربی در شرح قصیدة ذوالرمه (شاعر معروف عرب د 117 ق) دارد. دیوان این شاعر، فقط یك بار، آن هم در 1343 شمسی به ‌كوشش همایون شهیدی از سوی انتشارات علمی چاپ شده است. مصحح در تصحیح این دیوان، سه نسخة متأخر و مغلوط در دسترس داشته و بسیاری از ابیات دیوان، به صورت تحریف‌شده، مبهم و ناقص ضبط شده است. نگارنده در این مقاله سعی كرده است كه با معرفی قدیمی‌ترین نسخه از دیوان این شاعر، كه فقط سیزده سال پس از وفات وی كتابت شده، و نیز مقابله و مطابقت این نسخة نفیس با نسخه‌های دیگر، از جمله نسخة مكتوب به سال 741 و 1003 هجری قمری، بسیاری از ابیات تحریف‌شده و ناقص این دیوان را تصحیح و تكمیل كند.

Raziuddin Abdullah ibn-Muhammad, known as Emami Heravi, was a literary scholar and famous poet of the seventh century A.H. He was contemporary with Saadi and Majd Hamgar, and was the poet laureate in the court of Kara-Khitan Khanate in Kerman. In addition to poetry and rhetorical sciences, he was a great master of his time in Arabic literature and rational sciences. He wrote a treatise in Arabic on description of Zol-Ramehʹs ode (the well-known Arab poet deceased in 117 A.H.). His Divan was published only once in 1343 A.H. by Homayoun Shahidi in Elmi Publication. The editor of this Divan had three recent and erroneous copies available and, thus, many of couplets were recorded in a distorted, ambiguous and incomplete way. The present paper aims to edit and complete many distorted and incomplete verses of the Divan of Heravi by introducing the oldest copy of the Divan, which was written only thirteen years after his demise, and comparing and contrasting this precious copy with other copies, such as the copy written in the years 741 and 1003 A.H.