بررسي رابطة جامعه‌پذيري و مشاركت سياسي زنان

The Relation between Social Acceptance and Women’s Political Participation

در این نوشتار كوشش می‌شود تا تأثیر جامعه‌پذیری بر مشاركت سیاسی زنان در سطوح بالای تصمیم‌گیری در ایران پس از انقلاب، با رویكردی توصیفی ـ تحلیلی، بررسی شود. به این منظور، با بهره‌گیری از روش تحلیل ثانویه و با مراجعه به داده‌‌ها و آمارهای موجود در وزارت‌خانه‌ها و مجلس شورای اسلامی، در گام نخست به بررسی میزان مشاركت سیاسی زنان در ساختار قوۀ مقننه و مجریه و قضائیه پرداخته شده و سپس نسبت بین مشاركت سیاسی زنان و جامعه‌پذیری بررسی شده است. به‌نظر می‌رسد كه مشاركت سیاسی زنان در ساختار قدرت در جمهوری اسلامی ایران اندك است. در پاسخ به این سؤال، كه چرا زنان در ساختار قدرت جمهوری اسلامی حضور اندكی دارند، نتایج پژوهش نشان می‌دهدكه زنان، بر اثر جامعه‌پذیری متفاوت و كلیشه‌های جنسیتی كه در فرایند جامعه‌پذیری از طریق نهادهایی مثل خانواده، رسانه‌ها، مدارس، نهاد‌های آموزشی به آن‌ها القا می‌شود، سیاست را حیطه‌ای مردانه تلقی می‌كنند و تمایلی به مشاركت سیاسی، مخصوصاً حضور در عرصۀ قدرت، ندارند. به این ترتیب، تمایل‌نداشتن زنان به حضور در عرصۀ قدرت، بیش از آن‌كه ناشی از ساختار‌های حاكم بر جامعه باشد، نشئت‌گرفته از جامعه‌پذیری متفاوت دختران و زنان ارزیابی می‌‌شود. اما شرط اول، برای افزایش مشاركت و حضور زنان در عرصۀ قدرت، زدودن و جلوگیری از بازتولید كلیشه‌ها و هویت‌های جنسیتی برخاسته از فرهنگ جامعه در فرایند جامعه‌پذیری است.

The study was aimed to analyze the effects of social acceptance on women’s political participation in high levels of decision making in post-revolution Iran, in a descriptive-analytic manner. The procedure was divided into two phases. At first, women’s political participation was analyzed in executive, legislative and judicial branches by the help of data collected from the parliament and ministries. Secondly, the relation between women’s political participation and social acceptance has been studied. It was disclosed that women’s political participation is relatively low in power structure in Iran. Upon analysis of data, it became apparent that women, because of their different conception of social acceptance and gender-based clichés, which are instilled by institutions like families, schools, educational centers and media, consider politics as men’s domain and consequently are unwilling to participate politically in the society. Therefore women’s tendency to avoid political participation is not because of Iran’s social constructs but is mainly based on women’s different conception of social acceptance. It could be concluded that the first step in women’s political participation is to stop the reproduction of gender-based clichés and identities in the process of social acceptance.