تاثير كم آبياري و شيوه كارگزاري لوله آبده در افزايش بهره وري مصرف آب پنبه

The effect of deficit irrigation and drip tape position on water use efficiency of cotton

به منظور ارزيابي تاثير كم آبياري و الگوي كارگزاري لوله آبده بر عملكرد، اجزاي عملكرد و كارايي آب پنبه، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي بصورت كرت‌هاي نواري خرد شده (استريپ اسپليت پلات) با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي شهرستان ارزوييه، ‌در دو سال‌ زراعي 1388 و 1389 اجرا گرديد. تيمارهاي آبياري شامل سه سطح ‌آبياري (100=1I، 80=2I و 60=3I درصد تبخير تعرق محاسبه شده با روش پنمن مانتيث) به عنوان عامل اصلي و چهار الگوي كارگزاري لوله آبده (تيپ) شامل دو سيستم آبياري قطره اي (سطحي 1S و زيرسطحي 2S) و دو آرايش فاصله لوله آبده (براي هر رديف كاشت روي پشته (معمولي) 1L و يك در ميان بين دو رديف كاشت 2L) به عنوان عوامل فرعي بودند. نتايج نشان داد كم آبياري به مقدار 80 درصد نياز آبي در مقايسه با آبياري به ميزان 100 درصد نياز آبي، سبب افزايش عملكرد، كارايي مصرف آب، تعداد غوزه در بوته و وزن غوزه به ترتيب به ميزان 5/8، 4، 10 و 5/2 درصد و صرفه جويي 1300 مترمكعب آب (20 درصد آب مصرفي) در هكتار گرديد. از طرفي كم آبياري به مقدار 60 درصد نياز آبي زيرسطحي در مقايسه با آبياري به ميزان 100 درصد نياز آبي زيرسطحي نيز باعث صرفه‌جويي حدود 3400 مترمكعب آب (40 درصد آب مصرفي) در هكتار و افزايش 8 درصدي بهره وري آب گرديد؛ ولي نقصان هاي 18 درصدي عملكرد محصول، 25 درصدي تعداد غوزه در بوته، 18 درصدي وزن غوزه را نشان داد. به نظر مي رسد استفاده از روش كم آبياري در كشت پنبه به ميزان 80 درصد نياز آبي زيرسطحي در منطقه ارزوييه استان كرمان مي تواند راه كاري مناسب براي صرفه‌جويي در مصرف آب و افزايش كارايي آن در دوره هاي خشكسالي باشد.

In order to investigate the effect of deficit irrigation and position patterns tube to increase water use efficiency of cotton, a field experiment was carried out during 2009 and 2010 growing season at experimental farm of Orzoueyeh Agriculture and Natural Resources Research Center in Kerman province. The treatments were laid out in strip split plot a Randomized Complete Block Design with three replications. The treatments were comprised of three levels of irrigation including 100, 80, 60 percent of crop water requirement in main plot and sub plot consisted of two irrigation systems (surface drip irrigation system (S1), subsurface drip irrigation system (S2)) and two tape position patterns (conventional (L1) and alternative (L2)). The results showed that In comparison with 100 percent of crop water requirement, 80 percent of water requirement caused parsimony of water usage equal 1300 m3 ha-1, and yield, WUE, number of bolls per plant and bolls weight increased 8.5%, 4%, 10% and 2.5% respectively. Also I3 compared with I1 savin about 3400 m3 ha-1 of irrigation water, and increase WUE was 8% but yield loss, number of bolls per plant and bolls weight decreased 18%, 25% and 18% respectively. Considering the results obtained in this study in the light of water saving as the main object in deficit irrigation and water use efficiency (WUE) for cotton cultivation in Orzoueyeh, the 80% of crop water requirement on subsurface drip irrigation is preferred.