ارزشگذاري مصرف آب هاي زير زميني در سطوح متفاوت كارايي براي محصول پسته منطقه بهرمان رفسنجان

Valuation of Groundwater with Mathematical Programing Approach at Different Levels of Efficiency for Rafsanjan Pistachio (Bahraman Region)

با توجه به مسيله بحران شديد آب در شرايط فعلي كشور و با توجه به بحران شديدتر آن در استان كرمان، مطالعه حاضر به ارزشگذاري آب هاي زيرزميني در منطقه بهرمان شهرستان رفسنجان، پرداخته است. داده هاي تحقيق با پركردن 70 پرسشنامه در سال 1390از پسته كاران منطقه نام برده جمع آوري گرديد. به منظور محاسبه ارزش اقتصادي آب، از رهيافت برنامه ريزي رياضي استفاده شد و قيمت سايه اي براي نهاده آب مورد محاسبه قرار گرفت و به منظور براورد سطوح متفاوت كارايي، با استفاده از روش دالينوس، باغ هاي پسته به 3 طبقه كوچك، متوسط و بزرگ طبقه بندي شد و سپس، با استفاده از روش تحليل فراگير داده ها، كارايي فني براي طبقات ذكر شده محاسبه شد. نتايج تحقيق حاكي از آن بود كه، باغ هاي كوچكتر كاراتر عمل مي كنند، همچنين قيمت سايه اي آب براي طبقه اول، دوم و سوم به ترتيب معادل 440، 417 و 315 تومان براورد شد و اين مسيله نشان دهنده محدود بودن نهاده آب در منطقه بهرمان است. اين موضوع بيانگر اين است كه، با افزايش مقدار كارايي فني، ميزان قيمت سايه اي براي نهاده آب افزايش ميابد. از اين رو، بايد سياست هايي اعمال شود كه كشاورزي محصول پسته را از حالت سنتي به حالت صنعتي ارتقا بخشد تا از هدررفت بي رويه آب جلوگيري به عمل آمده و از اين نهاده ارزشمند، استفاده بهينه را داشته باشند. به همين منظور، اعمال سياست هاي حمايتي براي ارايه تسهيلات سيستم هاي آبياري قطره اي، ترويج، فرهنگ سازي و آشنايي بيشتر كشاورزان با مزاياي اين سيستم ها كه به تبع آن افزايش انگيزه كشاورزان براي اجراي اين سيستم ها را در بر دارد، پيشنهاد مي گردد.

Considering the severe water crisis prevailing in the country, and especially in Kerman province, the objective of the present research was valuation of groundwater in Bahraman region of Rafsanjan. Data of the study was collected by 70 questionnaires in 2011. In order to compute the economic value of water, mathematical programming and shadow price for input of water were used. Moreover, to survey the water’s price at different levels of efficiency by Dalinous method, pistachio orchards were categorized into three groups: small, medium, and large. Then, by using comprehensive data analysis, technical efficiency was calculated for the aforementioned three groups. Results showed that the small orchards were more efficient than the other groups. Therefore, shadow price of water for small, medium, and large groups were estimated at 440, 417 and 315 Toman, respectively, which showed that water was limited in the pistachio orchards. The results also showed that small orchards had higher efficiency and real price of water was high. This indicted that by increase in technical efficiency, the shadow price increases. Thus, proper policies should be adopted to convert traditional pistachio production system to an industrial modern system, thereby preventing the loss of excess water and providing for optimum use of this valuable input. Therefore, government’s support for facilitating installation of drip irrigation systems, provision of extension services, and training farmers to become familiar with the benefits of these systems, which consequently increases the incentive for farmers to apply these systems, is recommended.