ارايه چهارچوب مناسب براي شناسايي و معرفي شركت هاي تعاوني برتر با استفاده از رويكرد تركيبي كارت امتيازي متوازن و تحليل پوششي داده ها در استان يزد

An Effective Framework to Distinguish and Introduce Superior Cooperatives, using Integrated BSC Approach and DEA in Yazd Province

امروزه نقش سازنده تعاوني‏ها در عرصه‏هاي اقتصادي- اجتماعي به خصوص در جوامعي كه در اين زمينه داراي تشكيلات منسجم‏تري هستند، كاملاً احساس مي‏شود. از آنجايي كه عملكرد اقتصادي تعاوني با ميزان موفقيت و شكست شركت‏هاي تعاوني رابطه مستقيم دارد، بنابراين وجود مدلي به منظور ارايه بازخورد در راستاي بهبود عملكرد شركت‏هاي تعاوني و دستيابي به ابزاري جهت برآوردن اين نياز، بسيار ضروري و منطقي به نظر مي‏رسد. اين پژوهش كارايي نسبي 26 شركت تعاوني استان يزد را در طي سال 1389 با استفاده از مدل تلفيقي كارت امتيازي متوازن و تحليل پوششي داده‏ها مورد ارزيابي قرار مي دهد كه از كارت امتيازي متوازن به عنوان ابزاري براي طراحي شاخص‏هاي ارزيابي عملكرد، از تحليل پوششي داده‏ها به عنوان ابزاري براي ارزيابي عملكرد و رتبه‏بندي، و براي سنجش كارآيي اين شركت‏ها از نرم‏افزار DEA-Solver استفاده شد. نتايج حاصل از پژوهش نشان داد از 26 شركت تعاوني تحت بررسي در مدل CCR قطعي، تعداد 19 شركت در مدل اول، 18 شركت در مدل دوم و 9 شركت در مدل سوم كارا بودند. شركت تعاوني شماره 26 رتبه نخست را به خود اختصاص داده است، در‌حالي‌كه شركت تعاوني شماره 17 آخرين رتبه را از آن خود كرده است. در اين مقاله با استفاده از تركيب دو مدل ارزيابي عملكرد سعي شده است تا شاخص‏هاي ارزيابي عملكرد تعاوني‏ها شناسايي شده و با تلفيق اين دو مدل، ضمن كاهش معايب دو مدل، محاسن آن دو تقويت، و مدلي جامع براي ارزيابي عملكرد اين واحدها ارايه ‏گردد.

Today’s world witnesses the constructively influential role of cooperatives in the socioeconomic areas, especially in the societies that enjoy more structurally organized cooperatives. Given the fact that there exists a direct relationship between cooperative’s economic performance and its success or failure, it would prove critical and logical to formulate a model to monitor the performance of the cooperative body. This paper tries to measure the relative efficiency of 26 cooperatives in Yazd province, Iran during 2010 by means of the “Integrated Model of Balanced Scorecard” (BSC) and “Data Envelopment Analysis” (DEA). Accordingly, BSC was taken as a tool to design performance evaluation criteria, while DEA was meant to apply performance evaluation as well as ranking. It should be added that DEA-Solver software was employed for cooperatives’ efficiency assessment. The results of the study demonstrated that out of 26 cooperatives, evaluated by CCR deterministic model, 19 cooperatives in the first model, 18 cooperatives in the second model, and finally, 9 more in the third one were deemed efficient. Cooperative number 26 was introduced as the first in the ranking while cooperative number 17 was the last one. The two models studied in this paper were later combined so as to discern and pinpoint the performance evaluation criteria with the ulterior aim of minimizing the flaws of either one as well as augmenting the mutual support of both to meet the target in the study.