شناسايي عوامل موثر در تشخيص فرصت بازار تورفته (ويژه) در صنعت مواد غذايي ايران (مطالعه موردي بخش شيريني و شكلات در صنعت غذايي ايران)

Effective Factors of Niche Markets Recognition in Iranian Food Industry: Case Study on Iranian Sweet and Chocolate Industry

با توجه به شكل گيري فضاي رقابتي در دنيا، اين واقعيت در ايران حاكم است كه برخي از صنايع با روند رقابتي جدي مواجه هستند و اين روند، جريان كسب وكار و حتي بقاي آنها را تحت تاثير قرار داده است. خلق و انتخاب بازارهاي ويژه مي تواند يكي از راهكارهاي موثر براي حفظ سهم بازار، ارتقاي آن و در نهايت موفقيت در محيط هاي رقابتي باشد. از طرف ديگر، با توجه به اينكه صنعت مواد غذايي در ايران را مي توان از جمله صنايعي به حساب آورد كه رقابت در آن در سطح بسيار بالايي است، لذا تمركز اصلي اين پژوهش متوجه اين صنعت مي‌باشد. در اين پژوهش جهت شناسايي عوامل موثر بر شناخت بازارهاي ويژه، اقدام به مروري بر ادبيات پژوهش گرديد و سپس مدل مفهومي پژوهش طراحي و تدوين شد. جهت آزمون مدل در جامعه آماري مورد بررسي از تحليل عاملي تاييدي استفاده شد كه بر اساس نتايج آزمون، مدل مفهومي تحقيق مورد تاييد قرار گرفت. بر اساس نتايج حاصل از آزمون، اولويت ابعاد مدل از نظر اهميت جهت «شناخت بازارهاي ويژه» در صنعت مواد غذايي ايران به ترتيب شامل: «توانمندي هاي بنگاه ها»، «محيط كلان» و «ويژگي هاي صنعت مواد غذايي» مي باشد.

Looming establishment of competitive environment on the globe imposes serious competitive challenges on domestic industries in a way that it affects their business trends or even their survival. Seemingly, starting and choosing niche markets can be effective solution to retain and grow the market share, and consequently gain success in competitive environments. Meanwhile, due to high competition in the food industry in Iran, this article tries to identify effective factors on diagnosing niche markets in this business line. Therefore, the related literature was reviewed before devising a specific conceptual model for the research. Confirmatory factor analysis was taken to test the research conceptual model in the context of the research population, leading to the confirmation of the model. According to confirmatory factor analysis, the triple components of the conceptual model in identifying niche markets in Iranian sweet and chocolate line of food industry are priority-wise: 1. core competency of the enterprise, 2. macro environment, 3. characteristics of food industry.