بررسي جذب سطحي رنگزاي راكتيو آبي 19 توسط كربن فعال با منشاء پسماند انار

The Study of the Adsorption of Reactive Blue 19 Dye by Activated Carbon from Pomegranate Residue

فاضلاب‌های حاوی رنگزاها خطرات متعددی دارند. از این‌رو روشهای تصفیه ساده و كارآمد این نوع فاضلاب‌ها، مورد توجه محققان بوده است. هدف اصلی این تحقیق، تهیه جاذب با استفاده از ضایعات و بررسی عملكرد آن در حذف رنگزا از محلول آبی بود. به این منظور، كربن فعال بر پایه پسماند انار و فعال‌سازی شیمیایی به‌وسیله اسید فسفریك 37 درصد (PRAC37) تهیه شده و جذب رنگ راكتیو آبی 19 توسط آن مطالعه شد. همچنین، علاوه بر تعیین مشخصات كربن فعال (خصوصیات مورفولوژی و مشخصات بافتی آن)، اثر فاكتورهایی همچون زمان تماس، pH اولیه، میزان جاذب و غلظت اولیه رنگزا بر بازدهی حذف مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دهنده سطح ویژه بالای كربن فعال تهیه شده از پسماند انار (53/572 مترمربع بر گرم) بود. بیشینه حذف رنگزا با راندمان 16/98 درصد از محلول در مدت زمان 5 دقیقه، pH اولیه 11، میزان جاذب 5/3 گرم در لیتر و غلظت اولیه رنگزا 300 میلی‌گرم در لیتر بود. در پایان، مطالعه ایزوترم جذب (لانگمیر، فروندلیچ و تمكین) و سینتیك جذب (مرتبه شبه اول، مرتبه شبه دوم، الوویچ و نفوذ بین ذره‌ای) انجام شد كه نتایج، نشان‌دهنده مطابقت فرایند یاد شده از ایزوترم لانگمیر (955/0R2=) و سینتیك مرتبه شبه دوم (997/0R2=) بود.

Wastewater containing dyes can be dangerous and toxic. Therefore, simple and efficient treatment methods are investigated by the researchers. The main purpose of this research is preparing adsorbent from residuals and studying the performance of dye removal from aqueous solution. For this purpose, activated carbon based on pomegranate residual was prepared by phosphoric acid (37%) activation and was used to remove reactive blue 19 from aqueous solution. In addition to characterization of the activated carbon (morphological and textural properties of activated carbon), effect of operation parameters such as contact time, initial pH, adsorbent dose and initial dye concentration were evaluated on the dye removal. The surface area (SBET) of the activated carbon was determined as 572.53 m2/g and the maximum dye removal efficiency (98.16%) was observed at 5 minutes contact time, initial pH 11, 3.5 gr/L the adsorbent and 300 mg/L initial dye concentration. Finally, adsorption isotherms (Langmuir, Freundlich and Temkin) and kinetic studies (the pseudo first-order, pseudo-second-order, Elovich and intraparticle diffusion kinetic models) studies showed the adsorption process follows a Langmuir isotherm equation (R2=0.955) and the pseudo-second order kinetic model (R2=0.997).