تحليل فعاليت هاي نوزمين ساختي با استفاده از شواهد ريخت زمين ساختي در حوضه آبريز قره سو، جنوب باختر استان گلستان

Neotectonic activity analysis by using morphological evidence of Ghare-Su river basin, southwest Golestan Province

در پژوهش كنوني، فعاليت نوزمين‌ساختي حوضه آبريز قره سو واقع در جنوب باختري استان گلستان با استفاده از محاسبه شاخص هاي ريخت زمين ساختي و شواهد زمين ساختي موجود در منطقه مورد كنكاش قرار گرفته است. در اين راستا 5 شاخص زمين ريختي (شاخص‌هاي شيب رود، نامتقارني حوضه زهكشي، شكل حوضه آبريز، تقارن توپوگرافي معكوس و پيچ و خم پيشاني كوهستان) محاسبه و نتايج به دست آمده از آنها مورد تحليل قرار گرفت. نتايج نشان مي دهد كه بالا بودن مقادير بردار‌هاي عدم تقارن توپوگرافي شاخه اصلي رود قره‌سو به‌طور واضح حاصل عملكرد گسل‌هاي كاسپين و رادكان است. همچنين، ميزان بالاي كج‌شدگي و نامتقارن بودن اين حوضه زهكشي از ديگر نتايج اين تحقيق است. از سوي ديگر، نتايج به دست آمده از بررسي شاخص زمين ساخت فعال نسبي در ناحيه مذكور، بيانگر تمركز مناطقي با فعاليت كم زمين ساختي در بخش مركزي حوضه قره سو است، در حالي كه ساير مناطق داراي رده هاي متوسط تا بالاي فعاليت زمين ساختي هستند، اين امر مويد فعال بودن منطقه مذكور از نظر نو‌زمين‌ساختي مي باشد. در نهايت، با بررسي هاي صحرايي انجام گرفته در شمال آق قلا و شواهد زمين ساختي (چند چين كه در ارتباط با گسلش جوان هستند)، مي توان اظهار كرد كه با توجه به روند اثر محوري اين چين ها، تنش فشارشي بوجود آورنده آنها، در جهت NW-SE بوده است. اين تنش فشارشي مي تواند سيستمي از تراست هاي پنهان (راندگي لس ها به روي رسوبات عهدحاضر، كه بواسطه چين ها رخنمون پيدا كرده اند) را بوجود آورد. با وجود اين شواهد، مي توان عامل انحراف رودخانه قره سو را به وجود و فعاليت اين سيستم گسلي نسبت داد.

In this research, neotectonic activity of the Ghare-Su River basin in southwest of Golestan Province is investigated by five geomorphic indices including the stream–gradient index (SL), drainage basin asymmetry (Af), drainage basin shape (Bs), reveres symmetry of topography (T) and mountain front sinuosity (Smf). The results of this study show that high values of T-vectors are related to Ghare-Su River resulted from Caspian and Radkan faults activity. On the other hand, other results of this research are high levels of tilt and drainage basin asymmetry. The results of the review to propose the relative active tectonics index in the region represent areas with low tectonic activity in the central part of Ghare-Su River basin, while other areas have moderate to high categories in tectonic activity which indicates the study area is neotectonically active. Finally, detail field study done extensive research till they could ultimately develop that obvious manifestation of faults which are existed in north of Agh- Ghala and fold axial trace very well confirm that it can be generated by compressive stress with NW- SE orientation. With regard to this compressive stress which is made hidden trust system (thrusting loess over laying recent deposit by exposed folds) hence, it is generally accepted that fault activity is significant factor for titling of river