معرفي و مقايسه پايگاه‌هاي داده بارشي TRMM و اسفزاري

Introducing the TRMM and Asfezari precipitation database: A comparative study

در پژوهش كنوني براي بررسي صحت پايگاه بارشي3B43 TRMM كه يكي از فرآورده ‌‌هاي بارشي TRMM است تلاش شده است. فرآورده بارشي 3B43 TRMM بارش را به كمك مشاهدات ماهواره اي و ادغام آن با داده‌‌هاي زميني برآورد مي‌كند.. اين فرآورده بارشي دو طيف از داده‌‌ها را مورد استفاده قرار مي‌دهد. داده‌‌هاي ريزموج‌‌ (ميكروويو) و داده‌‌هاي فروسرخ در برآورد‌‌هاي بارشي به كار مي‌روند. داده‌‌هاي پايگاه GPCC درحكم داده‌‌هاي شبكه‌اي مكمل در اين پايگاه به كار رفته است. پرتاب حس‌گر‌‌ TRMM از سوي ناسا و آژانس كاوش فضايي ژاپن در 1997 داده‌‌هاي بارشي را براي پهنه ‌‌هاي حاره و جنب‌‌حاره توليد و تا كنون بيش از 15 سال داده‌‌هاي بارشي از اين پهنه‌‌ها فراهم كرده است. اين پايگاه داراي داده‌‌‌هاي شبكه‌‌اي بارش در تفكيك 25/0× 25/0 درجه طول و عرض جغرافيايي و 50 درجه عرض جنوبي تا 50 درجه عرض شمالي و 180 درجه طول جغرافيايي تا 180- درجه طول جغرافيايي، در مقياس ماهانه است. در اين پژوهش براي راستي‌آزمايي‌هاي اين پايگاه، از پايگاه ملي اسفزاري، در يك بازه زماني مشترك استفاده شد. هدف از اين مقايسه، بررسي صحت داده هاي اين پايگاه براي استفاده در پژوهش‌‌هاي اقليمي است. پايگاه اسفزاري با بهره‌گيري از بيش از 1400 ايستگاه بارشي در كشور ساخته شده است. اين پايگاه بازه زماني 1961 تا 2004 را پوشش مي‌‌‌دهد. نمودار همبستگي دو پايگاه نشان دهنده همبستگي زياد اين دو پايگاه بود. ضريب همبستگي بين بارش ماهانه دو پايگاه اسفزاري و 3B43 TRMM 97/0 به‌دست آمد كه نشان‌‌دهنده نزديكي زياد اين دو پايگاه داده است. همچنين اختلاف اين دو پايگاه داده نيز محاسبه شد؛ كه برون‌دادها نشانگر اين هستند كه در قلمرو بسيار وسيعي از كشور ميان برآورد‌‌هاي بارشي اين پايگاه با پايگاه اسفزاري تفاوت چشم‌گيري وجود ندارد. بيشترين اختلاف اين پايگاه ماهواره اي با داده هاي اسفزاري در راستاي رشته‌كوه‌‌هاي زاگرس و البرز ديده شده است. به نظر مي‌‌رسد بيشترين كاستي اين پايگاه بارشي در نواحي مرتفع كشور است. در مجموع در زاگرس مركزي اين پايگاه داراي كم‌‌برآوردي بارش است به گونه‌‌اي كه اين اختلاف بين 5 تا 21 ميلي‌متر در سال است. در بخش‌‌هايي از رشته‌كوه‌‌هاي زاگرس و البرز بيش‌‌برآوردي بارش در اين پايگاه ديده شد. مقدار اين بيش‌برآوردي بين 9 تا 25 ميلي‌متر در سال بود. در ديگر نقاط كشور مقدار اين اختلاف بين 5- تا 9 ميلي‌متر بود. روي هم رفته به نظر مي رسد اين پايگاه ماهواره اي در برآورد بارش هايي كه از نوع كوهستاني است داراي كاستي است و روي برخي از ناهمواري هاي كشور داراي بيش برآوردي بارش و در برخي ديگر داراي كم برآوردي بارش است.