تبيين جامعه شناختي وضعيت حقوق شهروندي در سازمان‌هاي اجرايي جامعه شهري اراك

Accounting for sociology of citizen rights in executive organizations of urban society of Arak

چكيده: موضوع اين مقاله بررسي حقوق شهروندي در سازمان‌هاي اجرايي ايران با مطالعه نمونه‌اي در جامعه شهري اراك است. روش هاي تركيبي اين مطالعه عبارتند از: پيمايشي، اسنادي و ميداني. مهم‌ترين روش گردآوري اطلاعات، پرسشنامه بسته است؛ اگرچه از روش‌هاي مصاحبه منظم، مشاهده غيرعلني فردي و غيرمشاركتي و فيش‌برداري نيز استفاده شده است. نمونه آماري 390 نفر از كارمندان سازمان‌هاي اجرايي شهر اراك است، و نمونه گيري به صورت طبقه‌بندي نامتناسب تصادفي اجرا شده است. يافته‌ها نشان مي‌دهند كه ميزان مشاركت شهروندان و پاسخگويي در سازمان‌هاي اجرايي شهر اراك پايين است. احساس امنيت اقتصادي و فكري كارمندان چندان رضايت‌بخش نيست؛ و كاستي احترام برابر در سازمان‌ها مشهود است. در حالي كه ميزان مسيوليت‌پذيري ذهني كارمندان برخي از سازمان‌هاي اجرايي بالا است. در بحث مسيوليت‌پذيري، يافته‌ها حاكي از آن است كه بهداشت و ايمني روحي بر مسيوليت‌پذيري تاثير ندارد. اگرچه مشاركت كاركنان در احساس مسيوليت‌پذيري بيشتر است. در مقوله پاسخگويي، نقش شاخص پدرسالاري بيشتر تجربه مي‌شود. شاخص‌هاي حقوق شهروندي مانند زنجيره‌اي به هم متصل‌اند و نقص در يكي باعث ايجاد مسايل و محدوديت در بخش‌هاي ديگر مي‌شود و در ميان متغيرهاي حقوق شهروندي، نياز به مشاركت شهروندان بارزتر است و كاركنان اين نياز را در خود احساس مي كنند.