تاملي فقهي حقوقي پيرامون تاثير شرط مدّت بر عقود جايز

Jurisprudencial and Legal Contemplation on the Impact of Long-time Condition on Revocable Contracts

در خصوص اعتبار و مشروعيت شروطي كه ضمن عقود جايز درج مي-شوند نظرات مختلفي از سوي فقها و حقوقدانان ارايه شده است. يكي از شروطي كه امكان دارد از سوي طرفين در اين عقود مورد تراضي قرار گيرد، شرط مدت است. اين شرط امكان دارد به صورت قيد در متن عقد جايز، شرط ضمن اين عقود و يا ضمن عقود جداگانه ديگري آورده شود. برخي معتقدند كه اين شروط به طور مطلق باطل و بي‌اثر است، برخي ديگر، بطلان را تنها مختص به شرط دانسته و آن را به عقد تسري نمي دهند، اما، به عقيده بعضي ديگر، شروط ضمن عقد، تابع نوع عقدي هستند كه در ضمن آن درج شده‌اند، يعني اگر عقد لازم است شرط ضمن آن نيز لازم الوفاست و اگر عقد جايز است، شرط نيز در حدود مقتضاي ذات و حيات عقد اصلي صحيح و لازم الاتباع خواهد بود. با بررسي نظرات و آرا مختلف فقهاي متاخر و متقدم و همچنين حقوقدانان در انواع مختلف عقود جايز، اينگونه به نظر مي‌رسد كه شرط مدت مندرج در عقود جايز به طور مطلق لازم-الوفا نيست، اما اندراج چنين شروطي در اينگونه عقود، مادام كه عقد برهم نخورده است، معتبر مي باشد. در اين ميان، نبايد اراده و تراضي اصلي طرفين را در انعقاد عقود و تاثير آن در گسترش و كاهش دامنه تعهداتشان فراموش كرد، حتي اگر اين تعهدات در ضمن عقود جايز باشد، چرا كه قانونگذار با پذيرفتن اصل حاكميت اراده و لزوم احترام به آن، وفا به چنين تعهداتي را تضمين كرده است.

There have been various ideas and opinions by jurisprudents and lawyers regarding the conditions of the revocable contract. One of the conditions that may compromise the parties to this contract is the requirement of time. This condition may be indicated in the text of the revocable contract, in the condition of this contract or be separately brought in other contracts. Some believe that these conditions are absolutely void and ineffective; others consider invalidity as a condition-oriented factor only and don’t specify it to contracts. However, according to others, the terms of the contract are those inserted in the type of contract, and therefore if the contract is necessary, its condition is necessary too, and if the contract is revocable, the condition in the realm of natural appropriateness and main contract will be valid and binding. Considering the modern and early jurisprudentsʹ opinions and views on various types of contracts and different lawyers in various revocable contracts, the condition of time inserted in revocable contracts, seems not to be absolutely enforceable. However, the inclusion of such condition, provided that such contracts are not broken, is valid. Intransigence and will of the main parties in signing contracts and its impact on the spread and reduction of the scope of the commitments, however, should not be ignored, even though the obligations of the contract are revocable. Because having accepted the rule of law in Article 10, and the commitment to respect the will, the legislatore ensures such commitments.