آينه دار كوي معشوق (مروري بر جهان بيني عرفاني حكيم الهي قمشه اي)

An Overview of Elahi Qomsheieʹʹs Literary and Mystical Worldview

تفكّر مرحوم حكيم الهي قمشه اي مبناي الهي و توحيدي دارد؛ بندگي، خلوص، عشق و عرفان، اعتقاد به اصول اخلاقي و سير و سلوك معنوي شاعر، ويژگي هاي روح تابناكي است كه از سرچشمه هاي زلال شعر او جاري است. ديوان اشعار الهي، مجموعه اي عرفاني، ذوقي و هنرمندانه است كه علاوه بر غزل، از قالب قصيده نيز براي بيان مضامين غنايي و عرفاني بهره جسته و جنبه هاي عرفان نظري و عملي را با شيواترين بيان، ارايه كرده است؛ در اين اشعار، گرچه به عرفان عملي به اختصار اشارتي رفته است، امّا عمده مطالب، مربوط به عرفان نظري اوست، موضوعاتي چون: وحدت وجود، وحدت تجلّي، عشق، نظام احسن كاينات و... كه از ميان آنها، «عشق» محور تام و تمام اشعار اوست؛ عشق مورد نظر او، عشقي روحاني و الهي است نه جسماني و مجازي، زبان رمزگونه او در بيان عشق، زبان عارفي است كه مي كوشد در عشق محبوب ازلي، محو و فاني گردد. وي در بيان انديشه هاي فلسفي خود، از عرفان، قرآن و حديث مدد مي جويد.

Elahi Qomsheieʹs thinking has a divine and monotheistic origin. Servitude, devotion, love , mysticism, belief in moral principles and the poetʹs spiritual excursion are the qualities of a brilliant soul flowing from his beautiful poems. His Divan is a mystical, aesthetic and artistic collection in which theoretical and applied mysticism is explicated eloquently. The major part of his Divan is devoted to theoretical mysticism which covers topics such as unity of being, unity of manifestation, love (of God), the best order of the universe, etc. The pivotal element in his poems is "love"."Love" in his poems is a spiritual and divine love not a physical and metaphorical one. The mysterious language used to express love is a language of a mystic who tries to be united with the eternal love. He uses mysticism, Quran and Hadith to express his philosophical ideas.