بررسي معناي اصطلاحي «الاستبطان» در ادبيات عرفاني

The Mystical Introduction to the “Alstebtan”

در اين پژوهش تلاش شده است تا ضمن تفكيك نظرات گوناگون پيرامون معناي لغوي و اصطلاحي مدخل «استبطان»، به جايگاه علمي و اصطلاحي معناي آن در زمينه ادبيات عرفاني و قرآني پرداخته شود. در اين جستار نشان داده شده است كه معناي مفهومي و اصطلاحي «استبطان» در حقيقت به معناي «ديدن ماهيت ذات اشيا » و يا مسيله «بينندگي و ديدن ماهيت الاشيا » است و از جايگاه ارزنده اي در ادبيات عرفاني برخوردار است؛ به ويژه آنكه برخي از فيلسوفان غرب درباره آن به ابهام افتاده، و به طور كلي با بيان نظراتشان، منكر شناخت و ماهيت ذات اشيا جهان پيرامون خود شده اند؛ بنابراين سه محور اساسي اين پژوهش، عبارت‌اند از: 1- بررسي معناي لغوي و اصطلاحي مدخل «استبطان» و تفكيك نظرات پيرامون آن. 2- جايگاه كاربردي معناي مفهومي و اصطلاحي واژه ي «استبطان» در ميان برخي از شواهد ادبي و عرفاني و قرآني. 3- تحليل و بررسي معناي اصطلاحي مدخل «استبطان» از منظر ادبيات عرفان اسلامي.

“Estebtan” means to go through something in order to know about a deep fact in the most encyclopedias. Bout in some of them it means “internal – discovering”, “Enteve”, “heart”, …. There are some experts believe that “heart” and “Estebtan” are not the same in their meanings, hence it is oblivious. On the other hand, the reference of “Alstebtan” plays an important role in the light of culture, encyclopedia, mystical literature, and philosophical discussions. Finding them show the interconnections between word science in Arabic language and other sciences such as “mystical literature”, and “philosophy”. This study tries to examine the narrative, literary, Quran examples to show the scientific position of term “Estebtan” in the comparative, mystical discussions and to illustrate their connections. The goal is to show term concept of “Alstebtan” as “to see and show the identity of things”, “the identity of things” in the vast region of mystical literature and philosophical discussions. There especially some philosophers who to know the identity of things around them. Therefore there are two axes in this study including: Preface to vocabulary meaning, term of “Alstebtan” in some of literary, narrative and Quran examples and Analytical study of mystical and Islamic literature.