تاثير روش‎هاي مختلف كشت در اراضي شور بر كميت و كيفيت چغندرقند

Effect of planting methods on quantity and quality of sugar beet in saline regions

كشت اغلب محصولات زراعي در مناطقي از استان هاي اصفهان، آذربايجان شرقي و غربي و ساير مناطق كشور كه داراي آب و خاك شور مي باشند با مشكل روبرو است. بذور گياهان متحمل به شوري مثل پنبه و چغندرقند اگر در زمان جوانه‎زني از منطقه تجمع نمك ‎دور باشند بهتر مي‎توانند سبز شوند و در نهايت عملكرد قابل قبولي داشته باشند. اين پژوهش با هدف بررسي تاثير روش‎هاي مناسب كشت چغندرقند بر كميت و كيفيت چغندرقند در اراضي با محدوديت شوري در سال‎هاي 1383 و 1384 در قالب آزمايش كرت‎هاي سه بار خرد شده در ايستگاه تحقيقاتي رودشت اصفهان انجام شد. كرت اصلي شامل آبياري در طي فصل رشد با دو سطح شوري 8 و 12 دسي‎زيمنس بر متر، كرت هاي فرعي شامل دو تاريخ كاشت و كرت هاي فرعي فرعي شامل سه روش كشت به صورت دو رديفه در زير خط داغ آب، به صورت خط در كرت و كشت بذور بر بالاي پشته بودند. نتايج نشان داد اعمال تيمار شوري آب آبياري 12 دسي‎زيمنس بر متر نسبت به تيمار شوري آب آبياري هشت دسي‎زيمنس بر متر در طي فصل رشد، به صورت معني‎دار موجب كاهش عملكرد ريشه و عملكرد قند ناخالص به ترتيب 17 و 18 درصد شد. شوري آب آبياري بيشترين تاثير را بر عملكرد ريشه داشت. با تاخير در كاشت به صورت معني‎دار عملكرد ريشه، عملكرد قند ناخالص و عملكرد قندخالص به ترتيب 31، 46 و 30 درصد كاهش يافت. كاهش عملكرد قند ناخالص و عملكرد قندخالص در نتيجه كاهش عملكرد ريشه بود. بين روش‎هاي كشت، روش كشت خط در كرت با روش‎هاي ديگر مورد مطالعه از لحاظ آماري تفاوت معني‎دار نشان نداد. عملكرد قند ناخالص و عملكرد قندخالص در روش كشت دو رديفه، نسبت به دو روش ديگر بالاتر بود. تاخير در كشت موجب كاهش معني‎دار عملكرد قند در آزمايش گرديد و قابل توصيه نمي‎باشد. در مجموع روش كشت دو رديفه به علت سهولت بيشتر در آبياري، امكان كشت مكانيزه و كاهش هزينه‎هاي توليد در اراضي شور نسبت به دو روش ديگر قابل توصيه مي‎باشد.

Water and soil salinity in some regions of Isfahan, East Azerbaijan, and West Azerbaijan provinces and also other parts of the Iran are the main hindrance for crop planting. Seeds of the tolerant crops to salinity such as cotton and sugar beet may have optimal germination and give acceptable performance if they become far from salt accumulation areas. To evaluate the effects of different planting methods on the quantity and quality of sugar beet in areas with salinity restriction, an experiment was carried out in a split split plot design in three replications in 2004-05, in Research Station of Rudasht, Isfahan. Irrigation with two salinity levels including 8 ds/m and 12 ds/m were allocated to the main plot, two planting dates to the subplots, and three planting methods including two rows under water mark, rows in flat plot, and on ridge to the subplots. Results showed that irrigation with 12 ds/m salinity level compared with 8 ds/m caused 17 and 18 % reduction in root yield and sugar content, respectively. Root yield was highly influenced by water salinity. Delay in planting, caused 31, 46 and 30% reduction in root yield, sugar content and sugar yield, respectively. Reduction in both white sugar yield and sugar yield was owing to root yield reduction. No significant difference was found among three planting methods. White sugar yield and sugar yield were higher in two- row planting method compared with two other methods. Delay in planting caused a significant decrease in sugar yield which is not recommended. Two- row planting method is recommended owing to more simplicity in irrigation, mechanized planting and also a decrease in production cost compared with two other methods.