تركيب و زمين دماسنجي كلريت هاي حاصل از دگرساني بيوتيت در توده هاي گرانيتوييدي نقده و پسوه

Composition and Geothermometry of Chlorite Replacing Biotite in Naqadeh and Pasve Granitoid Intrusions

تجزيه ي شيميايي عناصر اصلي كلريت هاي حاصل از دگرساني بيوتيت در توده هاي گرانيتوييدي ايوسن نقده و پسوه با يك ريزپردازنده الكتروني تعيين شد. بر پايه ي 53 نقطه ي تجزيه كلريت از 13 نمونه سنگ، محاسبه فرمول ساختاري ميانگين نشان داد كه تعداد كاتيون سيليسيم كمتر از 97/5 اتم در واحد فرمولي (apfu)، و مجموع كاتيون هاي هشت وجهي نزديك به 12 apfu است كه دلالت بر كلريت نوع هشت وجهي سه گانه دارند. كسر مولي محاسبه شده در فاز بين لايه اي، Xc، گستره اي بين 86/0 تا 94/0 نشان مي دهد كه تاييدي بر خلوص كلريت يا به عبارت ديگر نبود كامل لايه هاي اسمكتيت در نمونه هاي كلريت مورد بررسي است. تنوع تركيبي مشاهده شده در كلريت به وسيله ي تركيب بيوتيت و سنگ ميزبان كنترل مي شود. تركيب نمونه هاي كلريت در توده ي پسوه داراي نسبت Fe/(Fe + Mg) = 0.75-0.85 و تعداد كاتيون هاي سيليسيم در فرمول ساختاري 69/5-14/5 apfu و در توده ي نقده داراي نسبت Fe/(Fe + Mg) = 0.39-0.49 و تعداد كاتيون هاي سيليسيم 97/5-45/5 apfu است كه به ترتيب به ريپيدوليت و پيكنوكلريت رده بندي مي شوند. همه عناصر اصلي در كلريت با همديگر همخواني دارند. همچنين نسبت Fe/(Fe + Mg) در بيوتيت به وسيله ي كلريت حفظ مي شود. زمين دماسنجي كلريت بر اساس تغيير در مقدار Al هشت وجهي و نسبت Fe/Fe + Mg در ساختار كلريت يك تغيير بزرگ در دما از 399-299 با ميانگين 345 درجه ي سانتيگراد در توده ي پسوه و 350-270 با ميانگين 320 درجه ي سانتيگراد در توده ي نقده را نشان مي دهد كه با ميانگين دماي تشكيل كلريت هاي حاصل از دگرساني بيوتيت در سنگ هاي گرانيتي نواحي ديگر زمين همخواني دارد.

Chemical analyses of chlorite flakes, as a product of alteration of biotite in the Eocene granitoid rocks of Naghade and Pasveh intrusions have been accomplished by electron microprobe for major elements. Based on 53 point analyses of chlorites from 13 rock samples, their mean structural formula recalculations display that Si cation numbers are less than 5.97 atoms per formula unit (apfu), and the sum of octahedral cations is very close to 12 both an indication of trioctahedral chlorite. The calculated mole fraction of chlorite in interlayered phase, Xc, ranges from. 0.86 to 0.94 confirming the purity of chlorite, i.e., the study chlorites are completely free of any smectite layers. Compositional variations in chlorite are strongly controlled by host biotite and rock type. Chlorite samples from Pasveh intrusion have Fe/(Fe+Mg) ratio ranges from 0.75 to 0.85 and Si contents from 5.14 to 5.69 apfu; those from Naqadeh intrusion possess Fe/(Fe+Mg) ratio ranges from 0.39 to 0.49 and Si contents from 5.45 to 5.97 apfu leading to the classification of chlorites mainly as ripidolite and pychnochlorite respectively. All major elements in the chlorite are strongly correlated with each other. Moreover, Fe/(Fe+Mg) ratio in biotite is well preserved by chlorite. Chlorite geothermometry based on the variation in tetrahedral Al content and Fe/Fe+Mg ratio within the chlorite structure shows a large variation in temperatures from 299 to 399 ?C with an average of 345 ?C for Pasveh intrusion and from 270 to 350 ?C with an average of 320 ?C for Naqadeh intrusion; both mean temperatures correspond with the mean temperatures of chlorite crystallization in a number of granitoid rocks of the world.