پايش تغييرات تپه‌هاي ماسه‌اي تالاب بين‌المللي گاوخوني با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي

تپه‌هاي ماسه‌اي گاوخوني (ارگ ورزنه)، تپه‌هايي فعال و نيمه‌فعال در جنوب غربي استان اصفهان و غرب تالاب بين‌المللي گاوخوني هستند. اين تپه‌ها در افزايش طوفان‌هاي ماسه‌اي و خسارت‌ديدن جاده‌ها در اين ناحيه بسيار موثرند. در مطالعه حاضر، تغييرات تپه‌هاي ماسه‌اي با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي MSS، TM، ETM+ و LISSIII طي 32 سال مشخص گرديد. در مرحله پيش‌پردازش، تمامي تصاوير با خطاي RMS كمتر از يك پيكسل تصحيح هندسي شدند. نقشه‌هاي كاربري و پوشش اراضي منطقه با استفاده از تكنيك‌هاي پردازش تصوير شامل آناليز مولفه اصلي، تركيب رنگي كاذب، شاخص گياهي NDVI و طبقه‌بندي نظارت‌شده به روش حداكثر احتمال توليد شدند. برآورد صحت نقشه‌هاي طبقه‌بندي‌شده نشان داد كه بين تصوير ماهواره‌اي و داده‌هاي زميني بيش از 89 درصد همخواني وجود دارد. مقايسه توزيع مكاني تپه‌هاي ماسه‌اي تقريباً 5086 هكتار (از 14475 به 19561 هكتار) افزايش يافته است. اين افزايش در نواحي بين‌تپه‌اي و تقريباً در بخش مركزي و جنوبي ارگ مشاهده شد.

Sand dunes of Gavkhouni (Varzaneh Erg) are active and semi-active ones in the southeast of Isfahan province and west of Gavkhouni international wetland. They play key role in increasing dust storms and causing damages to roads in the region. In this study, sand dunes changes have been detected using satellite MSS, TM, ETM+ and LISS III images during a 32 year period. In pre-processing stage, all images were geometrically registered with RMS error of less than one pixel. Land use/cover maps of the region were produced using image processing techniques including principle component analysis, false color composite, NDVI vegetation index and supervised classification applying maximum likelihood classifier. The accuracy assessment of the classified maps indicated that there were more than 89% agreements between the satellite and field data. Comparison of spatial distribution of sand dunes in different times using post classification method, revealed that the area of sand dunes has been increased to nearly 5086 ha (from 14475 to 19561ha) in past three decades. This increasing has been observed in the inter-dune areas, mostly in central and southern sections of the Erg.