تبيين مساله تكنولوژي و جايگاه آن در الهيات عقلي

‍Clarifying the Issues of Technology and Its Position in Theism

مساله تكنولوژي در كنار بسياري از مسايل ديگر از جمله مباحث مطالعات ميان رشته اي هم محسوب مي-شود كه از نيمه دوم سده بيستم بدين سو با توجه به عاجز بودن يك شاخه از پاسخ به پرسشهاي مهم به وجود آمده-اند. اين مساله ابتدا در فلسفه تكنولوژي به صورت نسبت ميان فلسفه و تكنولوژي خود را عيان نمود. به اين معنا كه پيشتر اين نكته مدنظر قرار گرفت كه فيلسوفان در باب تكنولوژي چگونه و به چه طريق سخن مي گويند و ديدگاه تحليلي در مورد تكنولوژي واجد چه ويژگيهايي است. مارتين هايدگر مهم ترين متفكري است كه در باب تكنولوژي سخن گفته و تامل فلسفي در باب تكنولوژي را از ديگر تاملات در اين مورد جدا كرده است و همچنين نسبت ميان اين دو عرصه را موضوع تفكرات فلسفي خويش قرار داده است. رويكردهايي كه اين نسبت را پررنگ مي كنند اكثراً يا آرمان شهري يا ويران شهري هستند. يعني يا از تكنولوژي به مثابه محوري براي رسيدن به يك جامعه ايده آل ياد مي-كنند يا آن را عاملي براي اضمحلال شخصيت و هويت بشر قلمداد مي نمايند. اولاً از آنجا كه در پديدارشناسي تكنولوژي، آنچه به مرحله ظهور مي رسد، در پرتوي نسبت علت و معلولي آشكار مي شود، خداوند در اين پرتو مي تواند به يك علت فاعلي صرف تقليل يابد، ديگر جايي براي لحاظ خداوند به عنوان منشا ذاتي تمام علل باقي نمي ماند. ثانياً بنابر تصور عرفي، تكنولوژي ابزار است و پيشرفت آن ما را به آرمان-شهر هدايت مي كند اما ظاهراً سر از ويران شهر درآورده ايم. ويران شهري كه انسان در آن در برابر خداوند قد علم نموده و محور همه چيز دانسته مي شود و ثالثاً الهيات عقلي با تكنولوژي به عنوان يك پروسه كه از درون آن، مفهوم جهاني شدن بيرون مي آيد، تعامل و سازگاري دارد.

The question of technology, due to inability of a branch of knowledge to answer our contemporary important questions, is one of the interdisciplinary studies that was introduced since the second half of the 20th century to see the human world from a critical viewpoint. The issue appeared first in philosophy of technology as the issue of the relation between philosophy and technology. Martin Heidegger, the most important feature of contemporary philosophy distinguishes the philosophical deliberation on technology from others, and considers technology philosophically. There are two approaches to technology: positive and negative, i.e., technology as a key factor for achieving to a utopia or as a tool leading us dystopia. Heidegger goes to the basis and roots of this relationship and considers it from an ontological viewpoint. First of all, since what appears in the phenomenology of technology becomes apparent to us in the light of causality, and since God, according to this idea, can be reduced to a mere cause, there is no room for God as the cause of causes. Secondly, according to common sense, technology is a mere tool which its development will lead us to utopia, but unlike, it seems we are interred to dystopia. Thirdly, the rational theology is in consistent with the technology as a process from which emerges the concept of globalization.