نسبيت در تلقّيهاي ديني ويتگنشتاين

Relativism in Religious Conception of Wittgenstein

بدون شك ويتگنشتاين در انديشه متفكران و فيلسوفان دين شناس در قرن بيستم تاثير مهمي گذاشته است و لذا تفاسير، تحليلها و ديدگاههاي متعددي با تكيه بر آثار او به يادگار مانده است. آن چه در اين نوشتار دنبال مي كنيم، صرفاً تمركز بر تفسيرهاي ديدگاههاي ويتگنشتاين در بحث او از مقوله دين و دين باوري است. مهم ترين مشكل پيروان و مفسران ويتگنشتاين در اين موضوع فرورفتن در ورطه نسبيت مطلق است. برخي از اين ديدگاهها از جمله نظرات فيليپس و بَرِت را مطرح كرده و در نهايت به تفسير و نقد آنها پرداخته ايم. اين مقاله نشان مي دهد كه اگرچه تفكيك مقوله دين باوري از ساير حوزه هاي معرفتي از جهاتي مي تواند راهگشا و مفيد باشد اما مشكل نسبيت همچنان پابرجاست.

Wittgenstein definitely had an enormous impact on theologians and philosophers of religion in 20th century. Today we are confronted with a great deal of analysis and interpretation based upon his works. This article concentrate on interpretations of Wittgensteinʹs thought in the realm of religion and religious beliefs. The absolute relativism is the most important problem of Wittgensteinʹs followers and interpreters in this subject. This paper has criticized some of these theories specially the opinion of Phillips and Barrett and ultimately concludes that although the distinction between religious belief and the other cognitive categories can be basically useful but the problem of relativism exists forever.