مفهوم «نيستي» در انديشه هايدگر و فلسفه چين

"Non-Being" in Heideggerʹs Thought and Chinese Philosophy

تحليل بحث نيستي در فلسفه هايدگر به خصوص در آثار متاخر وي، و جايگاهي كه وي براي نيستي در وصول به حقيقت هستي و آشكارگي قايل است، اهميتي به سزا در تاريخ فلسفه غرب دارد. هايدگر اين بحث را در فرازهاي مختلف، از جمله در تبيين دازاين و اگزيستانس و در راهيابي به نسبت هاي انتولوژيك به صورتي ايجابي و نه سلبي مطرح مي كند. وي دازاين را در سير به سوي نيستي و در حالت ترس آگاهي(Angst) به تصوير مي كشد. از طرف ديگر چنين مي نمايد كه مفهوم نيستي در فلسفه هاي چيني از مفاهيم اصلي و كليدي محسوب مي شود. در تفكر چيني، درهم تنيدگي هستي (Yu) و نيستي(Wu) عامل موثري براي درك وحدت و همبستگي ميان نيروها و پديده ها، فعّاليت ها و انفعالات و معنا بخشي به كنش هاي ميان هستنده ها تلقي مي شود كه با نگرشي هستي شناختي قابل تشخيص است. مسيله اصلي اين جستار، ويژگي نيستي و كاركرد آن در تعامل «هستي»(Being) و «ناهستي»(Non Being) است. در اين نوشتار برآنيم تا ضمن بررسي معناهاي مختلف «نيستي» در دو فلسفه، به تحليلي تطبيقي در مورد كاركرد اين مفهوم در ارتباط ميان «نيستي» و «هستي» بپردازيم. همچنين تلاش شده مفهوم غير پوچ گرايانه و غيرسلبي «نيستي» در فلسفه چين به خصوص در آيين هاي دايويي(Daoism) و ذن بوديسم Zen Buddhism)) با معناي نيستي در انديشه هايدگر مورد مقايسه قرار گيرد و ضمن بررسي مفاهيمي مانند «حقيقت و گشايش»، «راه» و «رهايي از تفكر»، تقرب به سوي هستي مورد كاوش قرار گيرد.

The analysis of the issue of "Non-Being" in the philosophy of Heidegger, and the position he considers for "Non-Being" in achieving the reality of Being and discloseness, has a great importance in the history of western philosophy. Heidegger puts forward this issue in a variety of places, including the explanation of Dasein and the Existence (Existenz) in ontological relations. He demonstrates Dasein in a course toward "Non-Being" and in the state of anxiety (Angst). From the other hand, the concept of "Non-Being" in Chinese schools of philosophy is considered to be among original and leading concepts. In Chinese thinking, intertwining of being (Yu) and Non Being (Wu) is deemed to be an effective factor for understanding the unity and coherence among forces and phenomena. The main issue in this inquiry is clarifying the characteristic of Non Being and its function in the interaction of "Being" and "Non Being" in Heideggarian view and Daoism.