سياست خارجي روسيه در خاورميانه

Russian Foreign Policy in the Middle East

وقوع انقلاب ها در شمال آفريقا و تسري آن به خاورميانه سبب شد تا بازيگران منطقه اي و فرا منطقه اي، رويكردهاي متفاوتي را در منطقهخاورميانه اتخاذ نمايند. روسيه، به عنوان يكي از بازيگران فرا منطقه اي حاضر در منطقه خاورميانه كه تاريخچه حضور آن به دوره تزارها بازمي گردد در جريان اين خيزش ها، رويكرد خود را نسبت به اين منطقه تغيير داده و در هر يك از كشورهاي قيام كرده با توجه به منافع و ابزار خود، سياستي متفاوت را اتخاذ نموده است. خاورميانه و موضوعات مختلف معطوف به آن، يكي از مسايلي است كه مسكو، به ويژه در دوره دوم رياست جمهوري پوتين، توجه زيادي به آن داشته است. تردد بالاي ديپلماتيك ميان مقامات خاورميانه‌اي به مسكو و بالعكس، به خوبي بيانگر بروز نوعي تحرك و پويايي در سياست خاورميانه‌اي روسيه و متفاوت از دهه‌هاي گذشته مي‌‌باشد. چنين به نظر مي‌رسد كه در پي تحولات پس از 11 سپتامبر 2001، و به ويژه اقدامات نظامي آمريكا در افغانستان و عراق كه منجر به تكثير بنيادگرايي ديني و احساسات ضدآمريكايي در خاورميانه گرديد، روسيه از يك وضعيت و اقبال عمومي بيشتري نزد دولت‌ها و افكار عمومي جوامع منطقه ياد شده برخوردار شده است، وضعيتي كه اين كشور؛ خود نيز به استقبال و بهره‌برداري از‌آن فكر مي‌كند. يافته هاي مقاله حاكي از آن است كه خيزش هاي مردمي در منطقه خاورميانه با عنوان "انقلاب هاي عربي" موجب گرديد تا روسيه ابتدا سياست همراهي با اين انقلاب ها را در قالب همكاري با غرب در پيش گيرد اما در ادامه به دليل نگراني از افزايش حضور آمريكا در منطقه و تسري اين جريان به منطقه اوراسيا، سياست تقابل با جريان هاي انقلابي و حمايت از دولت هاي حاكم را در قالب تقابل با غرب دنبال نمايد. مقاله حاضر، رويكرد روسيه را نسبت به خيزش هاي مردمي و وقوع انقلاب ها در منطقه خاورميانه تبيين خواهد نمود.