اصلاح پولي و تغيير واحد پول ملي ايران

Monetary Reform and National Currency Reform in Iran

ريال ايران در حال حاضر در رده ضعيفترين واحدهاي پولي دنياست. بر اين اساس اهميت موضوع اصلاح پولي و تغيير واحد پول ملي كشور را به خوبي روشن ميسازد. در اين مقاله ضمن مرور تجربه ساير كشورها، مباني نظري و الزامات تغيير واحد پول، هزينههاي اجراي اين طرح با آناليز كليه اجزاي آن (مانند هزينههاي توليد اسكناس و مسكوك، هزينههاي نگهداري، رسيدگي، ابطال و امحاي اسكناس، تغيير نرمافزارهاي مالي، حسابداري شركتها و دفاتر مالي و...) محاسبه شده و عوامل تعيينكننده موفقيت اصلاحات پولي با استفاده از يك الگوي اقتصادسنجي فضايي مبتنيبر رويكرد بيز مورد ارزيابي قرار ميگيرد. هزينههاي ناخالص تغيير واحد پول حدود 2000 ميليارد تومان معادل 37/0 درصد توليد ناخالص داخلي يا 4/1 درصد بودجه عمومي كشور در سال 1391 برآورد ميشود. نتايج حاصله نشان ميدهد اصلاح واحد پول تنها درصورتيكه در بستر وسيعتري به نام اصلاحات پولي اجرا شود نتايج مورد انتظار را بهويژه در كاهش انتظارات تورمي خواهد داشت. اعتبار سياستهايي همچون استقلال بانك مركزي، رژيم نرخهاي ارز ثابت، سازوكارهايي بهمنظور محدود نگه داشتن كسري بودجه دولت و بازگشت اعتماد فعالين اقتصادي به پول ملي از جمله مهمترين اين پيششرطهاست.

The third pillar of Plan on Economic Evolution, called "National Currency Valuation System Reform" clarifies the importance of dropping zeros and changing national currency. This paper reviews similar experiences in other countries and calculates total cost of currency reform in Iran by analyzing banknotes and coin production, processing and destruction cost, software change in financial institutions and so on. The cost of reform in national currency is estimated about 2000 billion Tomans - almost equivalent to 37 percent of GNP or 1.4 percent of public budget in 1391. Results in this paper show that national currency reform will succeed if it is implemented in a large context called monetary reforms, which in turn will decrease the inflation expectations. Factors such as an independent central bank, proper exchange rate regimes and decreasing government budget deficit are crucial for the success of currency reform.