بررسي فرواني آلودگي به ترماتودهاي مونوژن در برخي از كپور ماهيان رودخانه گاماسياب همدان

Study on prevalence of monogenean trematodes in some Cyprinid species of Gamasiab river, Hamedan province

رودخانه دايمي و پر آب گاماسياب مهمترين رودخانه دشت نهاوند در استان همدان و يكي از طويل‌ترين رودخانه‌هاي ايران به شمار مي‌رود. به منظور بررسي پتانسيل آبزي پروري در اين منطقه، طي دو فصل تابستان و پاييز سال 87 در مجموع 169 قطعه از 7 گونه ماهي كه همگي متعلق به خانواده كپورماهيان (Cyprinidae) بودند، صيد و مورد بررسي انگل شناسي قرار گرفتند. از آبشش و پوست اين ماهيان پنج گونه مونوژن جدا گرديد. گونه Dactylogyrus lenkorani از آبشش ماهيان Barbus lacerta, Capoeta damascina ، Capoeta aculeata و Capoeta trutta به ترتيب با درصد شيوع 60، 100، 6/66 و 50، گونه Dactylogyrus vistulae از آبشش و Gyrodactylus sp. از پوست ماهي سفيد رودخانه اي با نام علمي Squalius cephalus به ترتيب با درصد شيوع 40 و 7/2، گونه Dactylogyrus holciki از آبشش ماهي Alburnus mossulensis با درصد شيوع 5/8 و در نهايت مونوژن Paradiplozoon sp. از دو گونه ماهي Chondrostoma regium و Barbus lacerta به ترتيب با درصد شيوع هاي 9/5 و 10 جدا شدند. اين بررسي بخشي از فون انگلي ماهيان رودخانه گاماسياب در استان همدان را معرفي نموده است. آلودگي سس ماهي كورا Barbus lacerta به انگل D. lenkorani نيز براي نخستين بار از كشور گزارش ميگردد.

Gamasiab is the constant and most important river of Nahavand plain in Hamedan province and one of the longest rivers of Iran. In order to investigate the aquaculture potential of this region, a survey of natural fish parasites of this river were done by two seasonal sampling at summer and autumn in 2008. Totally 169 pieces of 7 Cyprinid species were investigated and 5 different species of monogenean parasites isolated from skin and gills of the fishes. Dactylogyrus lenkorani was isolated from branches of Capoeta damascina, Barbus lacerta, Capoeta aculeate and Capoeta trutta with infection percentage of 60%, 100%, 66.6% and 50%, respectively. Dactylogyrus vistulae was isolated from branches and Gyrodactylus sp. from skin of Squalius cephalus with infection percentage of 40% and 7.2%, respectively. Dactylogyrus holciki segregated of Alburnus mossulensis branches by about 5.8% infection. Finally Paradiplozoon sp. was isolated from gills of Chondrostoma regium and Barbus lacerta with 9.5% and 10% infection, respectively. This survey introduces a part of parasitic fauna of Gamasiab river in Hamedan province. Infection of Barbus lacerta with D. lenkorani was reported for the first time from Iran.