بررسي عوامل انساني و موقعيت زماني و مكاني موثر بر وقوع حوادث شغلي در صنعت ماهيگيري در ايران (1390-1386)

Anthropogenic factors and spatio-temporal conditions affecting occupational accidents in fishery sector, Iran (2007- 2011)

ماهيگيري تجاري در تمام جهان صورت مي گيرد و در آن نرخ بالاي حوادث منجر به فوت و آسيب هاي شديد شغلي غير فوتي رخ مي دهد. هدف از اين مطالعه، بررسي حوادث رخ داده در صنعت ماهيگيري مي باشد. اين مطالعه توصيفي- مقطعي بوده و با استفاده از اطلاعات ثبت شده حوادث شغلي در پايگاه داده وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي صورت گرفته است. جامعه آماري، 1076 حادثه شغلي رخ داده طي سال هاي 1386 تا 1390 در صنعت ماهيگيري بوده، براي تجزيه و تحليل داده ها از روش هاي آمار توصيفي و جهت تعيين رابطه بين عوامل مختلف از آزمون كاي دو استفاده شد. عمده مصدومان كمتر از 35 سال (47/46%)، داراي تحصيلات ابتدايي و راهنمايي (58/64%) و متاهل (84/75%) هستند. بعلاوه بيشتر حوادث در فصل تابستان (23/27%)، بين ساعت 8 الي 12 (78/31%) و بين افراد داراي سابقه كمتر از يك سال (89/44%) و در سواحل جنوبي كشور (1/46%) رخ د اده اند. رابطه بين عوامل مختلف با استفاده از آزمون كاي دو بررسي شد. وضعيت تاهل و ساعت وقوع حادثه رابطه معني داري با وقوع حادثه نداشتند اما گروه سني حادثه ديدگان، تحصيلات و سابقه كار آنها، موقعيت جغرافيايي و نيز فصل وقوع حادثه با وقوع حادثه رابطه معني داري داشتند. در تمام برنامه هاي كنترل حادثه، به ويژه حوادث شغلي، شناسايي گروه هاي در ريسك و عوامل موثر بر وقوع حادثه بسيار كليدي و مهم است. مي توان با استفاده از بررسي هاي بيشتر، فرهنگ سازي، آموزش كارگران و تشويق آنها به مشاركت در برنامه هاي ايمني و استفاده از وسايل حفاظت فردي تا حدودي از وقوع حوادث كاست.

The high occupational accident rate in fishery sector is a worldwide issue. The aim of present study was to investigate the characteristics of occupational accident in fishery sector of Iran during 2007- 2011. In the present study, a total of 1076 fishery occupational accidents being recorded during 2007-2011 by the Ministry of Labor and Social Affair were invetigated. A Chi-square test was used to investigate the association between factors influencing accidents. The most victims aged less than 35 years old (45.47%), with elementary and secondary educations (64.58%), married (75.84%) and based in south of Iran (46.1%). The most accidents occurred on summer (27.23%), during 8-12 hours of day (32.78%) and among workers with less than 1 year experience (44.89%). Significant associations were found between accident time (season), educational levels of victims, age of victims, geographical location and victim’s experience with accident occurrence. The accident control programs, especially related occupational accidents, identifying groups at risk and factorsʹ affecting the accidents were the crucial issues to be identified. There are some possible management actions that most likely would reduce occupational accident rate in fishery sector including: raising safety awareness, encouraging workers to participate in safety programs, encouraging workers to use protective equipment during fishery.