اندازه گيري زيست كارآيي پالايشگاه هاي نفت ايران با استفاده از روش تحليل پوششي داده ها

Eco-efficiency Evaluation of Iranʹʹs Oil Refineries: using Data Envelopment Analysis (DEA)

با توجه به افزايش روز افزون نگراني جهان امروز در رابطه با مسايل زيست محيطي، در اين تحقيق به ارزيابي زيست كارآيي پالايشگاه هاي نفت كشور كه از يك سو، نقش ارزنده اي در اقتصاد ملي دارند و از سوي ديگر با مصرف بالاي سوخت فسيلي و در نتيجه انتشار CO2، باعث آلودگي محيط زيست مي شوند، پرداخته شده است. با استفاده از نرم افزار Windeap و روش DEA ستانده محور و با در نظر گرفتن خروجي نامطلوب، زيست كارآيي محاسبه شده است. نتايج نشان مي دهد كه، پالايشگاه بندرعباس كاراترين پالايشگاه نفت طي دوره 88-1382 است و نرخ رشد زيست كارآيي پالايشگاه ها طي دوره مورد مطالعه مثبت است. نتايج رگرسيون توبيت نيز نشان مي دهد كه، سوخت هاي نفت كوره و نفت گاز اثر منفي بر زيست كارآيي دارند و گاز طبيعي و گازهاي پالايشگاهي و گاز مايع اثر مثبت بر زيست كارآيي دارند. از سوي ديگر، هر چه پالايشگاه در حدي بيشتر از ظرفيت اسمي، نفت خام پالايش كند، زيست كارآيي پالايشگاه بيشتر كاهش مي يابد.

Due to increasing concerns on environmental problems in current era, this study assesses the eco-efficiency of oil refineries. The oil refineries play essential role in the national economy in one hand, and cause environmental pollution due to high fossil fuel consumption and Co2 emissions in the other hand. Eco-efficiency is calculated using Windeap software, DEA output-oriented method, and inclusion of undesirable outputs. The results suggest that Bandar Abbas Oil Refining Company is the most efficient refinery over the 2003-2009, and growth rates of refineries eco-efficiency are positive. The results of Tobit regression show that fuel oil and gasoil have negative effects on the eco-efficiency, however natural gas, refinery gases, and liquefied petroleum gas (LPG) have positive effects on the eco-efficiency. On the other hand, if a refinery refines crude oil slightly more than nominal capacity rate, refinery eco-efficiency will be further decreased.