تاثير ميزان رطوبت بر برخي خواص فيزيكي بذر چغندرقند

Effect of moisture content on some physical properties of sugar beet seed

در اين تحقيق برخي خواص فيزيكي بذر دو رقم چغندرقند به نام‎هاي "شيرين" و گدوك (436) به عنوان تابعي از محتواي رطوبت بذر مورد بررسي قرار گرفت. اين خواص عبارت از: طول، عرض، ضخامت، ميانگين‌هاي حسابي و هندسي ابعاد، ضريب كرويت، وزن هزار دانه، زاويه انباشتگي، سرعت حد، چگالي واقعي، چگالي ظاهري، تخلخل و ضريب اصطكاك ايستايي بودند. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي شامل دو رقم بذر و چهار سطح رطوبتي بذر (به ميزان‎هاي 4/8، 8/9، 9/11 و 14 درصد) اجرا شد. نتايج نشان داد كه با افزايش رطوبت، مقادير طول، عرض و ضخامت بذر رقم "شيرين" به ترتيب 37/11، 61/15 و 82/8 درصد و بذر رقم گدوك (436) به ترتيب 5، 54/4، 69/6 درصد، افزايش يافتند. ميانگين‌هاي حسابي و هندسي ابعاد، ضريب كرويت، وزن هزار دانه، زاويه انباشتگي و سرعت حد نيز در هر دو رقم با افزايش رطوبت، افزايش يافتند. اين در حالي بود كه چگالي واقعي، چگالي ظاهري و تخلخل با افزايش رطوبت، به صورت خطي كاهش يافتند.ضريب اصطكاك بذور هر دو رقم، بر روي چهار سطح لاستيك، تخته سه لايه، فولاد گالوانيزه و آلومينيوم، با افزايش رطوبت افزايش يافتند. بيشترين ضريب اصطكاك براي بذر هر دو رقم بر روي سطح لاستيكي و كمترين آن بر روي سطح فولاد گالوانيزه به دست آمد. معادلات رگرسيوني مربوط به خواص فيزيكي اندازه‌گيري شده بر حسب محتواي رطوبت بذر تعيين و با استفاده از تجزيه واريانس مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه معادلات حاصله مي‌توانند در ساير سطوح رطوبتي نيز براي پيش بيني خواص فيزيكي مورد بررسي در اين تحقيق، به كار گرفته شوند.

In this study, some seed physical properties of two sugar beet varieties, Shirin and Gadouk (436), were evaluated as a function of moisture content. Physical properties included length, width, thickness, arithmetic and geometric mean diameters, sphericity, thousand seed weight, angle of repose, terminal velocity, true density, bulk density, porosity, and coefficient of friction. Four moisture contents (8.4, 9.8, 11.9, and 14.0%) and two varieties were evaluated in factorial experiment based on completely randomized design. With increase in moisture content, the length, width, and thickness of Shirin seeds increased by 11.37, 15.61, 8.82%, and for Gadouk (436) variety, increased by 5, 4.54, and 6.69%, respectively. Arithmetic and geometric mean diameters, sphericity, thousand seed weight, angle of repose and terminal velocity were found to increase linearly by the increase in moisture content whilst true density, bulk density, and porosity of the seeds decreased. The friction coefficient of the seeds of both varieties increased with moisture content increase on four structural surfaces including rubber, plywood layer, galvanized steel, and aluminum. The maximum and minimum friction coefficient for the seeds of the both varieties was achieved on rubber and galvanized steel surfaces, respectively. The relationship between the physical properties and seed moisture content was obtained as regression equations, and were validated by analysis of variance. Results showed that the obtained equations can be used in prediction of the seed physical properties in other moisture content levels.