اثر پاراكسان بر شاخص‌هاي استرس اكسيداتيو و فعاليت لاكتات دهيدروژناز در كبد موش صحرايي

Effect of Paraoxon on the Oxidative Stress Indices and Lactate Dehydrogenase Activity in Rat Liver

سابقه و هدف: پاراكسان (متابوليت فعال پاراتيون) يكي از سمي‌ترين تركيبات ارگانوفسفره است. مكانيسم اصلي مسموميت حاد با اين تركيبات مهار آنزيم استيل كولين استراز است. توليد راديكالهاي آزاد و اختلال در سيستم آنتي‌اكسيدان سلول از جمله اثرات غيركولينرژيك اين تركيبات است كه اخيرا مورد توجه قرار گرفته است. در اين مطالعه اثر تجويز حاد پاراكسان به موش صحرايي بر شاخص‌هاي استرس اكسيداتيو كبد و فعاليت لاكتات دهيدروژناز كبد و پلاسما بررسي شد. مواد و روشها: اين مطالعه تجربي بر روي 32 سر موش صحرايي نر نژاد ويستار در محدوده وزني 250-200 گرم انجام شد. حيوانات به طور تصادفي در 4 گروه (حداقل 6 سر موش در هر گروه) قرار گرفتند: گروه كنترل (روغن ذرت به عنوان حلال پاراكسان) و سه گروه آزمايش كه دوزهاي مختلف پاراكسان (07/0، 35/0 و 7/0 ميلي گرم بر هر كيلوگرم وزن بدن) را به صورت داخل صفاقي دريافت نمودند. 4 ساعت پس از تزريق، با بيهوش نمودن حيوانات به وسيله اتر يك نمونه خون گرفته شد و سپس بافت كبد آنها خارج گرديد و تا زمان سنجش شاخص هاي مورد نظر در نيتروژن مايع نگهداري شد. فعاليت آنزيم‌هاي سوپراكسيد ديسموتاز، كاتالاز و لاكتات دهيدروژناز و ميزان گلوتاتيون و مالون دي آلدهيد در هموژنه بافت كبد به وسيله روشهاي بيوشيميايي تعيين گرديد. يافته ها: پاراكسان در دوزهاي 35/0 و 7/0 ميلي‌گرم به طور معني دار موجب افزايش فعاليت سوپراكسيد ديسموتاز و كاهش فعاليت كاتالاز گرديد (05/0p < ). ميزان گلوتاتيون كبدي در تمامي مقادير پاراكسان نسبت به گروه كنترل به طور معني داري كاهش يافت (05/0p < ). پاراكسان در هر سه دوز به طور معني‌دار موجب افزايش فعاليت لاكتات دهيدروژناز پلاسما و كاهش فعاليت لاكتات دهيدروژناز كبدي شد. تغييرات معني‌دار در ميزان مالون دي آلدهيد مشاهده نشد. نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه حتي تجويز عوامل ارگانوفسفره به صورت حاد نيز مي تواند با توليد راديكال‌هاي آزاد و بر هم زدن تعادل سيستم آنتي اكسيدان موجب آسيب سلولي گردد. بنابراين اندازه گيري فعاليت لاكتات دهيدروژناز پلاسما ممكن است يك ماركر مفيد براي ارزيابي مسموميت با عوامل ارگانوفسفره باشد.

BACKGROUND AND OBJECTIVE: Paraoxon (active metabolite of parathion) is one of the most toxic organophosphate (OP) compounds. Acetyl cholinesterase inhibition is the main acute toxic mechanisms of OPs. Free radicals production and disruption of antioxidant defense systems is one of non-cholinergic effects of these compounds. In the present study, the effect of acute paraoxon administration on the oxidative stress indices in rat liver and lactate dehydrogenase (LDH) activity in plasma and liver were evaluated. METHODS: In the present study, 32 male Wistar rats (200-250 g) were randomly divided into 4 groups (6 animals in each group): control (corn oil as paraoxon solvent) and three experimental groups received different doses of paraoxon (0.07, 0.35, or 0.7 mg/kg body weight) intraperitoneally. Four hours after injection, under ether anesthesia, blood sample is given, liver tissue removed and transferred to liquid nitrogen. Superoxide dismutase (SOD), catalase (CAT), and LDH activities and the levels of glutathione (GSH) and malondialdehyde (MDA) were determined in liver tissue homogenates. FINDINGS: Significant increase in SOD activity and decrease in CAT activity at doses of 0.35 and 0.7 mg/kg of paraoxon were observed (p < 0.05). The level of glutathione significantly decreased in all doses of paraoxon. Paraoxon in all treatments induced significant increase in plasma LDH activity and decrease in liver LDH activity. MDA concentration did not show any significant alteration. CONCLUSION: Present findings indicate that acute OP administration induces free radical generation, impairment of cell antioxidant balance and predispose the cells to oxidative stress. So measurement of plasma LDH activity might be a beneficial marker in OP toxicity. KEY WORDS: Paraoxon, Oxidative Stress, Liver, Lactate Dehydrogenase, Rat.