بررسي عوامل موثر بر رفتار پرخطر رانندگان تاكسي شهر اهواز در سال 1391

Investigation of Influencing Factors of Taxi Drivers’ Risky Behavior in Ahvaz in 2013

مقدمه : رفتارهاي خطرناك رانندگي دومين علت منجر به مرگ و نهمين دليل سال هاي از دست رفته عمر در اثر مرگ زودرس و ناتواني در ايران به شمار مي رود. اين مطالعه با هدف بررسي عوامل موثر بر بروز رفتارهاي پرخطر رانندگان تاكسي شهر اهواز در سال 1391 انجام گرفته است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر يك مطالعه مقطعي از نوع توصيفي-تحليلي است. نمونه آماري آن 400 نفر از رانندگان تاكسي مراجعه كننده به سازمان تاكسيراني شهر اهواز بود، كه به صورت تصادفي مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها از طريق توزيع پرسش نامه جمع آوري شد، روايي پرسش نامه مورد استفاده از طريق پانل خبرگان و پايايي آن، با استفاده از روش آلفاي كرونباخ از طريق مطالعه اوليه(پايلوت) بر روي 50 راننده تاكسي، صورت پذيرفته است. تجزيه و تحليل داده ها از روش تحليل عاملي اكتشافي و با استفاده از نرم افزار تجزيه و تحليل آماري SPSS vol.19 انجام گرفته است. يافته هاي پژوهش: يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه از ميان عوامل پنجگانه مطرح شده در حوزه رفتارهاي پرخطر رانندگان تاكسي، عوامل فردي با تبيين 23/26 درصد تغييرات بيشترين تاثير را در رفتار مخاطره آميز رانندگان تاكسي داشته است. هم چنين عواملي چون تاثير ديگران و عوامل اجتماعي؛ و عامل برتري درك شده به ترتيب با تبيين 42/10 درصد و 58/7 درصد تغييرات، در رتبه هاي دوم و سوم قرار گرفته اند. در حوزه عوامل فردي گويه هاي لذت و هيجان رفتارهاي پرخطر، راحتي بيشتر در رفت و آمد و ايجاب كردن شغل جهت اقدام به رفتارهاي پرخطر رانندگي در رتبه هاي اول تا سوم قرار گرفته اند. بحث و نتيجه گيري: عوامل زيادي در بروز رفتارهاي پرخطر رانندگي گزارش شده است كه در اين مقاله سعي شده مهم ترين اين رفتارها كه مورد تاييد جامعه رانندگان تاكسي شهر اهواز است، به صورت ويژه بررسي گردند. همان گونه كه يافته‌ هاي تحقيق نشان مي ‌دهد، مهم ترين عامل در بروز رفتارهاي پرخطر رانندگي عوامل فردي و شخصيتي است. در جايگاه بعدي عوامل مربوط به تاثير ديگران و عوامل اجتماعي بيشترين سهم را در بروز رفتارهاي پر مخاطره رانندگان داشته است، لذا توجه مسيولين امر به اين كاستي ها و تلاش در راستاي اصلاح و فرهنگ سازي رانندگان ضروري به نظر مي رسد. هم چنين تبيين مدل بومي براي ارايه راهكارهاي ارتقاي فرهنگي مي توانند اين قشر زحمت كش جامعه را در خصوص نحوه رويارويي علمي و كارشناسي شده با مخاطرات احتمالي و بروز رفتارهاي پرخطر ياري نمايد.

Introduction: The risky behavior of taxi drivers is an important cause of death and it’s the second cause of death and ninth cause of early death and disability in Iran. This study aimed to investigate factors affecting accident and risky behavior of taxi drivers in Ahvaz, Iran in 2013 . Materials & Methods: This is a cross sectional descriptive analytical study. The samples were 400 cases of Ahvaz taxi drivers who randomly referred to the taxi driving organization. Data was collected by questionnaire form. The pilot study was based on 50 accidents of taxi. To obtain the reliability of the questionnaire, Cronbach’s alpha was utilized and data were analyzed using (SPSS) software version 19 Findings: Results showed that among the five important factors of risky driving behavior of taxi drivers, individual and personal factor 26/228 had the highest impact on risky behavior of taxi drivers. Also, other factors like the effect of other people and society were the second and third cause of accident with respective degrees of 10.423 and 7.578. In the first factor (individual factors) pleasure and excitement of risky behavior, convince transport and producing occupation had the first to third ranks. Discussion & conclusion: Many causes have been reported as for the dangerous behavior of driving but this research paid attention to those factors which were more important and were approved by taxi drivers. The most important factor in risky behavior is the individual factor. The influence of others and social factors had the second place. So, authorities should plan awareness raising programs and pay attention to the mentioned shortcomings and attempt to take a helpful strike for reforming them. Keywords: risky behavior in driving, taxi drivers, Ahvaz, city factor analysis