بررسي دو دهه تحقيقات شيوع‌شناسي‌ مصرف مواد در بين دانشجويان دانشگاه‌هاي ايران

The Survey Two Decades of Prevalence Studies among Iran University Students

هدف: هدف اصلي اين تحقيق، جمع‌آوري و بررسي تحقيقات شيوع‌شناسي در زمينه مصرف و سو ‌مصرف مواد مخدر و داروهاي روانگردان در بين دانشجويان دانشگاه‌هاي سراسر كشور بود كه به صورت پراكنده از سال 1374 تا سال 1392 در كشور به مرحله اجرا در آمده و در مورد آنها جمع‌بندي علمي انجام نگرفته است. روش: روش پژوهش كتابخانه‌اي بوده و براي انجام آن 37 تحقيق شيوع‌شناسي اعتياد در بين دانشجويان ايراني جمع‌آوري و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج بررسيهاي انجام شده، نشان داد كه بسياري از مطالعات با اشكالات روش شناسي مواجه بودند. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي حاصل از پژوهش‌هاي شيوع‌شناسي اعتياد در ايران نشان مي‏دهد كه با توجه به جايگاه نخبگان در دانشگاه‌ها، توجه كافي نسبت به تحقيقات شيوع‏شناسي مصرف و سو ‌مصرف مواد در جمعيت دانشجويان و نيز مداخلات راهبردي موثر صورت نپذيرفته است. با وجود اين، مي‌توان دريافت كه آمار اعتياد طي حدود 2 دهه اخير در برخي مواد با شيب تقريبا ثابتي پيش رفته است؛ تا حدي كه در يك نگاه كلي به آمار و ارقام ارايه شده در شيوع‌شناسي‌هاي مختلف، مي‏توان به اين نتيجه رسيد كه پس از سيگار و قليان، بيشترين ماده مصرفي در بين دانشجويان الكل است و پس از آن به ترتيب ترياك، حشيش، هرويين و ساير مواد در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند.

Objective: the main purpose of this research was to collect and survey the prevalence studies of drug misuse and psychotropic drugs that have been done sporadically among university students from 1374 to 1392. Up to now, no survey of data has been done on these researches. Method: library has been the method of this research and 37 researches were analyzed. Findings: methodologically, the results show that many prevalence studies are with major faults. Conclusion: the studies show that less attention has been given to prevalence studies of drug addiction and useful interventions in university students. However, the rate of addiction during 2 decades has been stable; cigar, hookah take the first and second places and alcohol, opium, hashish and heroine come respectively.