مقايسه تاثير عصاره هاي دانه گياه كبر(Capparis spinosa L.) و برگ توت سفيد (Morus alba L.) با گلي بن كلاميد بر گلوكز و چربي هاي خون در موش هاي مبتلا به ديابت

Comparison of Capparis spinosa L. Seeds and Morus alba L. Leaves Extracts with Glibenclamide on Blood Glucose and Lipids in Diabetic Rats

سابقه و هدف: توت سفيد و كبر به صورت سنتي براي درمان برخي بيماري ها مورد استفاده قرار مي گيرند. در اين مطالعه خواص ضد ديابت و ضد چربي عصاره هيدروالكلي دانه كبر و آبي برگ توت به صورت جدا و توام بر گلوكز و چربي هاي خون در موش هاي مبتلا به ديابت مورد بررسي قرار گرفت. مواد و روشها: در اين مطالعه تجربي از 60 راس موش صحرايي در محدوده وزني220-200 گرم به 6 گروه 10تايي، گروه كنترل ديابتي و گروه هاي ديابتي تيمار با غلظت هاي 200 ، 400 و 800 ميلي گرم بر كيلوگرم وزن بدن عصاره دو گياه به صورت جدا و توام و گروه ديابتي تيمار با گلي بن كلاميد تقسيم شدند. براي ديابتي كردن موش ها از استرپتوزوتوسين استفاده شد. عصاره هيدروالكلي دانه هايCapparis spinosa و آبي برگ Morus alba را با دوزهاي 200، 400 و 800 ميلي گرم بر كيلوگرم وزن بدن به صورت جدا و توام و گلي بن كلاميد با دوز 600 ميكروگرم بركيلوگرم خورانده شد. در شرايط ناشتا از موش ها خونگيري انجام و سطح گلوكز به روش آنزيمي و تري گليسريد، كلسترول و ليپوپروتيينها با كيتهاي شركت پارس آزمون به روش اسپكتروفتومتري تعيين شد. يافته‌ها: عصاره توت بهترين اثر را دوز mg/kg 200 بر كاهش ميزان گلوكز خون (mg/dl 16±26/92) داشت (01/0p < ). در غلظت mg/kg800 باعث كاهش كلسترول (mg/dl 16±8/74)، تري گليسريد (mg/dl 12±7/25) (05/0p < ) و ميزان LDL(mg/dl 5/1±2/10) گرديد. اما در دوز mg/kg400 ميزان HDL را به (mg/dl 5/2±2/63) افزايش داد (05/0p < ). عصاره كبر نيز در غلظت mg/kg200 بهترين اثر را بركاهش گلوكز خون (mg/dl 16±1/117) و تري گليسريد (mg/dl 2/14±02/82) داشت. اما غلظت mg/kg 800 باعث كاهش كلسترول (mg/dl 1±3/83) و LDL(mg/dl 1/2±7/9) گرديد (05/0p < ). غلظت mg/kg 400، HDL را (mg/dl 7/19±8/74) افزايش داد. عصاره اين دو گياه به صورت توام در غلظت mg/kg200 منجر به كاهش گلوكز خون (mg/dl 24±4/106) و تري گليسريد (mg/dl 18±23/73) گرديد (05/0p < ). غلظت توام mg/kg800، كلسترول (mg/dl 4/2±4/69) و LDL(mg/dl 9/3±4/14) را كاهش داد (05/0p < ) و دوز mg/kg 400، HDL را (mg/dl 17±5/60) افزايش داد (01/0p < ). نتيجه گيري: نتايج مطالعه نشان داد كه در عصاره Capparis spinosa و Morus alba مواد (يا ماده) موثره وجود دارد كه خاصيت كاهش قند خون و چربي ها را دارد.

BACKGROUND AND OBJECTIVE: Since Capparis spinosa and Morus alba traditionally have been used to treat some diseases, this study investigated the anti-diabetic and anti-hyperlipidemic effects of hydroalcoholic Capparis spinosa seeds and Morus alba aqueous leaves xtract separately and in combined on blood glucose and lipids in diabetic. METHODS: In this experimental study, 60 rats weighting 200-220 gr were divided into 6 groups of 10 each: diabetic control group, treated diabetic groups with different concentrations of 200, 400 and 800 mg/kgbw with the extracts of these two plants separately and in combination and treated diabetic group with Glibenclamide. Streptozotocin was used to induce diabetes. The extracts of Capparis spinosa and Morus alba with doses of 200, 400 and 800 mg/kgbw and glibenclamide with 600 doses were fed them separately and in combination. Taking blood from rats was done in fasting condition and blood glucose level was determined with enzym and triglyceride, cholesterol and lipoproteins method using Pars Azmon Kits. FINDINGS: The extract of Morus alba leaves had the best effect on reducing the blood glucose level with dose of 200mg/kg (92.26±16 mg/dl) (p < 0.01). 800 mg/kg concentration reduced cholesterol (74.8±16 mg/dl), triglyceride (25.7±12 mg/dl) and LDL (10.2±1.5 mg/dl) (p < 0.05). 400 mg/kg dose of Morus alba extract increased the amount of HDL (63.2±2.5 mg/dl, p < 0.05). The extract of Capparis spinosa with 200 mg/kg concentration had the best effect on reducing the blood glucose (117.1±16 mg/dl, p < 0.01) and triglyceride (82.02±14.2 mg/dl, p < 0.05) levels. This extract with 800mg/kg concentration declined cholesterol (83.3±1 mg/dl) and LDL (9.7±2.1 mg/dl) (p < 0.05). Its concentration of 400mg/kg increased the amount of HDL (74.8±19.7). The combination of two extracts with dose of 200 mg/kg reduced blood glucose (106/4±24) and triglyceride (73.23±18 mg/dl) (p < 0.05). 800 mg/kg of this combination reduced cholesterol (69.4±2.4 mg/dl) and LDL (14.4±3.9 mg/dl) (p < 0.05). 400 mg/kg of it increased HDL (60.5±17 mg/dl, p < 0.01). CONCLUSION: The results showed that there are some effective materials in Capparis spinosa and Morus alba extracts which have the capability of reducing blood glucose and lipids. KEY WORDS: Diabates mellitus, Blood glucose, Lipid, Capparis spinosa, Morus alba