تشبيه مضمر در شعر سنت گراي معاصر، انواع و كاركردهاي آن(با تاكيد برآثار بهار، شهريار، رهي، سايه و اميري فيروزكوهي)

تشبيه مضمر از همان آغاز شعر فارسي مورد توجه شاعران بوده است و انواع مختلفي از آن در ديوان شاعران فارسي گو به كار رفته است. هركدام از شاعران با راه بردن به تشبيهات تازه و بي-سابقه و ايجاد بهره زيباشناختي مضاعف براي خوانندگان اشعارشان، انواع جديدي را به آن افزوده اند. آنان سعي كرده اند ارتباط ميان مشبه و مشبهٌ به را دورتر سازند تا تشبيه از غرابت و زيبايي بيشتري برخوردار شود. دركتب بلاغي عربي و فارسي تعاريف مختلف و گاه متفاوتي از اين نوع تشبيه به دست داده-اند كه هيچ كدام جامع و مانع نيست. ما در اين پژوهش برآنيم تا ضمن رسيدن به تعريف تازه اي از تشبيه مضمر انواع و مصاديق گوناگون آن را در شعر سنت گراي معاصر بررسي كرده و به روشني نشان دهيم. نتايجي كه از اين كنكاش حاصل مي شود، قابل ملاحظه است و مي تواند در موضوع سبك شناسي شعر مورد توجه قرار گيرد؛ ملك الشعرا بهار تقريباً به طور متعادل از همه انواع تشبيه مضمر بهره مي گيرد؛ شهريار بيشتر به نوع «بي رونق دانستن مشبهٌ به با وجود مشبه» اهميت مي دهد؛ هوشنگ ابتهاج، رهي، سايه و اميري «تداعي» را ترجيح مي دهند؛ اتفاقاً اين نوع، در اشعار شهريار از درجه دوم اهميت برخوردار است. اين نكته علاوه بر اهميت اين نوع از تشبيه مضمر نوعي تاثير و تاثر را نيز مي رساند. از ميان اين پنج تن، شهريار بيشترين و اميري فيروزكوهي كم ترين تشبيه مضمر را به كار برده اند.