ارزيابي و تحليل مهارتهاي تفكر انتقادي دانشجويان رشته‌هاي مهندسي

A study of engineering students’ critical thinking skills

رشد تفكر انتقادي و مهارتهاي مرتبط با آن يكي از مهم ترين اهداف نظامهاي آموزشي به ويژه دانشگاهها و مراكز آموزش عالي است. با توجه به چنين نقش و جايگاهي، در اين پژوهش تلاش شده است كه وضعيت مهارتهاي تفكر انتقادي در ميان دانشجويان رشته هاي مهندسي ارزيابي شود تا ضمن ارايه تصويري روشن از وضعيت موجود، زمينه هاي لازم براي توجه و رشد اين مهارتها فراهم شود. جامعه آماري اين تحقيق كليه دانشجويان دانشگاه كاشان در سال تحصيلي93 - 1392 بودند كه با استفاده از روش نمونه گيري طبقه اي تصادفي ساده تعداد 211 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و آزمون مهارتهاي تفكر انتقادي بر روي آنها اجرا شد. به منظور فراهم كردن مبنايي براي مقايسه، دانشجويان دانشكده هاي ديگر نيز در گروه نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوري اطلاعات آزمون مهارتهاي تفكر انتقادي كاليفرنيا (فرم ب) بود كه مهارتهاي مذكور را در قالب پنج مهارت تحليل، ارزشيابي، استنباط، استدلال قياسي و استدلال استقرايي مي سنجد. نتايج و يافته هاي حاصل از اين پژوهش نشان دهنده آن است كه مهارتهاي تفكر انتقادي دانشجويان رشته‌هاي مهندسي در مقايسه با دانشجويان ساير رشته ها از ميانگين بالاتري برخوردار است، هرچند كه با نمره استاندارد آزمون فاصله زيادي دارد. در عين حال، نتايج به دست آمده مويد نبود تفاوت معنادار مهارتهاي تفكر انتقادي ميان دانشجويان زن و مرد و دانشجويان ترمهاي بالا و پايين است. در مجموع، يافته هاي به دست آمده لزوم توجه جدي و علمي به آموزش تفكر انتقادي را در قالب برنامه هاي درسي رشته هاي مهندسي خاطرنشان مي سازد.

The development of students’ critical thinking skills is one the main purposes of higher education institutions. Regarding this point, the main purpose of this study is the investigation of current status of critical thinking skills among engineering students. Such studies can increase faculties’ attention to critical thinking skills. Research population was all students in the University of Kashan in the academic year of 2013-2014. Research sample (211 participants) was selected randomly. Research tool was California Critical Thinking Skills (form B) that assesses the mentioned skills in five interrelated domains: Analysis, Evaluation, Deductive Thinking, and Inductive Thinking. Findings showed that the average of engineering students’ critical thinking score is higher than the scores obtained by students from other faculties. But the average is still far from universal norm. The study showed that universities and higher education institutions should consider critical thinking skills more in engineering curriculum. In addition, faculties in engineering courses can play an important role in improving critical thinking skills.