تاثير كتامين در كاهش نياز به مسكن پس از بي‎حسي نخاعي در سزارين انتخابي

The effect of low dose ketamine on postoperative pain after spinal anesthesia in elective cesarean section

چكيده: زمينه و هدف: درد پس از عمل جراحي، آثار نامطلوبي از جمله عوارض طبي، افزايش هزينه‎هاي درماني و تجويز مخدرها را در پي‎دارد. اين مطالعه با هدف تعيين اثر دوز كم كتامين وريدي در مقايسه با دارونما بر كاهش نياز به مسكن پس از عمل جراحي انجام شد. مواد و روش‎ها: در اين مطالعه كارآزمايي باليني، 120 خانم حامله كه تحت عمل سزارين انتخابي قرار گرفتند، به صورت تصادفي ساده به دو گروه 60 نفري تقسيم شدند. بيماران گروه مداخله و شاهد بلافاصله پس از بي‎حسي نخاعي، به ترتيب 15/0 ميلي گرم به ازاي هر كيلو گرم وزن بدن كتامين و به همان حجم دارونما (نرمال سالين) دريافت كردند. آناليز داده‎ها با استفاده از از نرم افزار SPSS نسخه 11 ، انجام شد. يافته‎ها: ميزان مصرف مسكن، شدت درد، علايم هموديناميكي، خواب آلودگي مادر و آپگار نوزاد پس از سزارين در هر دو گروه يكسان بود و تفاوتي بين گروه مشاهده نشد( 05/0p > ). البته فشار متوسط شرياني در ساعات اوليه پس از عمل در گروه كتامين (02/8±22/80 )كاهش قابل توجه‎اي نسبت به پلاسبو( 16/9±33/83 )نشان داد(03/0p > ). ميانگين زمان اولين درخواست مسكن پس از عمل در گروه كتامين و پلاسبو به ترتيب 88/68±75/99 دقيقه و 59/52±1/96 دقيقه به دست آمد(05/0p > ). نتيجه گيري : به نظر مي‎رسد دوز 15/0 ميلي گرم به ازاي هر كيلو گرم وزن بدن كتامين در اين مطالعه تاثير قابل ملاحظه‎اي در كاهش درد پس از سزارين ندارد. بنابر اين توصيه مي‎شود جهت دستيابي به اثر كاهنده درد اين دارو مطالعات بيشتر با ميزان دوز بيشتر و يا استفاده تركيبي اين دارو با داروهاي مخدر ديگر صورت گيرد. واژگان كليدي: سزارين، كتامين، درد بعد از عمل، بي حسي نخاعي

Abstract Background: Postoperative pain brings about undesirable effects such as medical complications, increased healthcare costs, and the need for opioids administration. The aim of this study was to determine the effect of low dose ketamine in comparison with the placebo on postoperative pain and analgesics consumption after cesarean section. Materials and Methods: In a randomized clinical trial, 120 women undergoing elective cesarean section were randomly divided into case and control groups. Ketamine (0.15 mgkg-1) or an equal volume of normal saline were administered intravenously immediately after initiating spinal anesthesia to the case and control groups, respectively. Data were analyzed using SPSS version 11. Results: Analgesics consumption, pain scores, homodynamic signs, drowsiness of the mothers, and the neonates’ Apgar scores after cesarean section were similar in both groups and no significant differences were found between them (P > 0.05). The mean of postoperative arterial pressure in the early hours in the ketamine group showed a significant decrease compared to the placebo group (P > 0.03). The means of the first time of request for analgesics after surgery in the ketamine and placebo groups were 99.75±68.88 and 96.1±52.59 minutes, respectively (P > 0.05). Conclusion: It seems that the administration of 0.15 mg/kg dose of ketamine (0.15mg/kg) does not have a significant impact on decreasing the postoperative pain in cesarean section. Therefore, in order to obtain the desirable analgesic effects of this drug, further studies should be conducted with greater doses of this drug and its use in combination with other opioids. Keywords: Cesarean Section, Ketamine, Postoperative Pain, Spinal Anesthesia