پراكنش عناصر سنگين ناشي از كاربري هاي انساني در خاك پارك ملي بمو

Investigation of Heavy Metals Distribution in Soils of Bamu National Park due to Human Activities

وجود فلزات سنگين در خاك با غلظت هاي بالا براي انسان، گياهان و حيوانات سمي است. نمونه هاي خاك از 20 ايستگاه نمونه برداري با پنج بار تكرار در محدوده چهار كاربري پارك ملي بمو شامل جاده، پالايشگاه، شهرك صدرا و زمين كشاورزي جمع آوري شد و سپس غلظت فلزات سنگين با استفاده از DTPA عصاره گيري و با دستگاه جذب اتمي شعله اي مدل analyticjena تعيين گرديد. در اين مطالعه غلظت عناصر سرب، كادميوم، روي، كروم و نيكل مورد بررسي قرار گرفت و پتانسيل آلودگي خاك منطقه با محاسبه شاخص هاي آلودگي يكپارچه و درجه آلودگي ارزيابي شد. نتايج ارزيابي كلي از نظر شاخص آلودگي يكپارچه و شاخص متوسط درجه آلودگي، پتانسيل آلودگي محدوده مورد مطالعه كم است. نتايج آناليز واريانس يك طرفه دانكن نيز نشان داد كه تمام عناصر با نمونه خاك هاي مورد بررسي اختلاف معني داري دارند. يافته ها حاكي از آن است كه خاك پالايشگاه از نظر عنصر نيكل با خاك بقيه كاربري ها اختلاف معني داري دارد، همچنين خاك كشاورزي با خاك پالايشگاه از نظر عنصر نيكل مشابه بود. خاك منطقه مسكوني از نظر عنصر سرب با خاك جاده متفاوت و با خاك كشاورزي و پالايشگاه اختلاف معني داري نداشت. همچنين خاك جاده با خاك پالايشگاه و خاك كشاورزي از نظر عنصر سرب مشابه بود. خاك پالايشگاه از نظر عنصر كروم با خاك جاده و منطقه مسكوني متفاوت و با خاك كشاورزي مشابه بود. خاك منطقه مسكوني از نظر عنصر كادميوم با خاك جاده و خاك پالايشگاه متفاوت و با خاك كشاورزي مشابه بود. خاك پالايشگاه از نظر عنصر روي با خاك بقيه مناطق اختلاف معني داري دارد.

Heavy metals in high concentrations in soils are potential health risk for humans, animals, and plants. Soil samples were collected in five replicates from 20 points with four land use including: roads, refineries, residential area (Sadra town), and farmland. Heavy metals were determined using flame atomic absorption (Analyticjena), while DTPA was chosen as trace elements extractor. In this study, soil surface concentrations of lead, cadmium, zinc, chromium, and nickel were measured to evaluate the potential risk of pollution. The results of soil pollution evaluation showed that the soils pollution levels were low and non-contaminating. ANOVA (Duncanʹs test) result showed that all the elements were significantly different in various land uses. The findings revealed that Ni of soil refinery was significantly different than the others. Soil Pb showed significant differences between urban and road land uses, but there was no significant difference between agriculture and refinery. According to the results, soil Cr of refinery was different than that of road and urban areas but was similar to the agricultural land. Cd of soil surface in urban areas had significant difference with refinery and road but was similar to agricultural soil. Also, soil Zn in refinery area was significantly different compared with the others.