تاثير عصاره هيدروالكلي ميوه گياه پنج انگشت (Vitex agnus-castus) بر تغييرات بافت تخمدان در سندرم تخمدان پلي كيستيك القايي (PCOS) در موش صحرايي

Effect of Hydroalcoholic Extract of Vitex Agnus-Castus Fruit on Ovarian Histology in Rat with Induced Polycystic Ovary Syndrome (PCOS)

سابقه و هدف: گياه پنج انگشت به طور سنتي براي درمان مشكلات هورموني زنان استفاده مي شد. اين مطالعه جهت بررسي اثر عصاره ميوه اين گياه بر فوليكولهاي تخمدان پس از القاPCOS) (poly cystic ovary syndrome, انجام گرديد. مواد و روشها: در اين مطالعه 48 موش صحرايي نژاد Sprague dawley (وزن 20±200 گرم و سن 10هفته) كه سيكل جنسي منظم داشتند به چهار گروه 12 تايي: كنترل (دريافت آب مقطر)، شم، PCو PT تقسيم شدند. به گروههاي PC و PT جهت القا PCOSبه مدت 28 روز لتروزول (mg/kg 1) با گاواو خورانده شد. گروههاي شم و PT (پس از القا PCOS ) به مدت 30 روز عصاره گياه را با دوز mg/kg 365 از طريق گاواژ دريافت كردند. در پايان دوره تمامي موش ها كشته شده و بافت تخمدانهاي آنها پس از تهيه مقاطع بافتي و رنگ آميزي با روش هماتوكسيلين - ايوزين مورد مطالعه قرار گرفتند. يافته ها: نتايج كاهش معني داري را در تعداد فوليكول هاي پري آنترال((Preantral follicle, PAF، آنترال (Antral follicle ,AF) و جسم زرد در گروه PC در مقايسه با ساير گروه ها نشان داد (05/0p < ). اما تفاوت معني داري در تعداد فوليكول هاي اوليه بين گروهها مشاهده نشد. همچنين قطر AF، ضخامت لايه تكا در فوليكول ها و لايه تونيكا آلبوژيناي تخمدان در گروه PC افزايش معني داري را نسبت به گروههاي ديگر نشان داد (05/0p < ). اما ضخامت لايه گرانولوزا در گروه PC نسبت به ساير گروهها كاهش معني داري يافت (05/0p < ). درمان با گياه پنج انگشت سبب افزايش تعداد فوليكول هايPAF، AF و جسم زرد (64/0±42/6 در مقابل 18/0±3)، كاهش تعداد فوليكول هاي كيستي (42/0±28/1 در مقابل 49/0±66/5)، كاهش ضخامت تونيكا آلبوژيناي تخمدان، كاهش ضخامت لايه تكا و افزايش ضخامت لايه گرانولوزا در AF شد. نتيجه گيري: نتايج مطالعه نشان داد كه گياه پنج انگشت در دوز مصرفي اثرات مثبتي بر وضعيت فوليكول هاي موجود در تخمدان در سندرم تخمدان پلي كيستيك دارد.

BACKGROUND AND OBJECTIVE: Vitex agnus castus is used as alternative medicine for treatment of endocrine disorders in women. This study was carried out to evaluate the effect of vitex agnus castus in ovarian histomorphology in rat with induced polycystic ovary syndrome (PCOS). METHODS: In this study, 48 Sprague Dawley rats (200±20 g & 10 weeks ages) with normal estrous cycles were randomly divided into four groups: Control (received distilled water), Sham, PC and PT. To develop PCOS letrozol was administrated (1mg/kg) by gavage for 28 days to the PC and PT groups. Sham and PT (after induction of PCOS) groups received 365 mg/kg vitex agnus-castus extract orally by gavage for 30 days. At the end of experiment, rats were sacrificed, both of ovaries were dissected out, and prepared section of ovaries stained with Hematoxylin-eosin for histological study. FINDINGS A significant decrease in number of preantral follicles (PAF), antral follicles (AF) and corpus luteum was observed in PC group compared to other groups, but number of primary follicles did not show significant difference between groups. Diameter of antral follicles, thickness of theca of follicle and tunica albuginea of ovary increased significantly in PC group compared to other groups. However thickness of granulosa layer decrease in PC group compare to other groups. Treatment by vitex agnus castus resulted to increase number of PAF and AF, corpus luteum (6.42±0.64 vs.3±0.18), decrease number of cystic follicles (1.28 ±0.42 vs. 5.66±0.49) and decrease thickness of theca of follicle and tunica albuginea of ovary and increase thickness of granulosa layer of AF. CONCLUSION: The results of this study showed that vitex agnus castus in administrated dose has positive effect on the condition of ovarian follicles in the experimental PCOS. KEY WORDS: Polycystic ovary syndrome, Ovarian histology, Rat, Vitex agnus castus.