عنصر «گفتگو» در تاريخ بيهقي

در محيط دربار سلطان مسعود غزنوي، بي اعتمادي عميقي در لايه هاي مختلف حكومت وجود داشت كه زمينه انواع توطيه ها و فتنه انگيزي ها را فراهم مي آورد. ابوالفضل بيهقي به كمك ابزارهايي هم چون عنصر داستاني «گفتگو»، كوشيده است به نحوي زيركانه و پوشيده آن واقعيت ها را آشكار سازد و آن ها را در بوته نقد قرار دهد. بيهقي با اين انگيزه و هدف خاص از طريق گفتگو به توصيف دقيق شخصيت ها و روابط آنها پرداخته است. وي گاه از طريق بازگويي جملاتِ اشخاص در لابه لاي گفتگوهايشان، آنها را قابل اعتماد يا غيرقابل اعتماد معرفي كرده است. هم چنين گاه فضاي بي اعتمادي را از طريق گزينش ها و پاره هاي برگزيده خود از ميان گفتگوي شخصيت ها منعكس كرده است. بيهقي معمولاً انتقاد خود را در لفافه اي از گفتگوهاي ديگران مي پيچد و از طريق گفتگوي آن ها بسياري از سياست هاي اشتباه حكومت غزنويان و شخص مسعود را زيركانه و غير مستقيم برملا مي كند.