شناسايي و رتبه‌بندي عوامل موثر بر رضايتمندي كشاورزان از بيمه‌ي محصول برنج در استان مازندران؛ كاربرد رويكرد تحليل سلسله مراتبي (AHP)

Identifying and Ranking the Effective Factors on Farmersʹʹ Satisfaction of Rice Crop Insurance in Mazandaran Province; the Application of Analytical Hierarchy Process Approach

تحقيق حاضر با هدف شناسايي و تعيين اولويت مولفه‌هاي اثرگذار بر رضايتمندي برنج‌كاران استان مازندران از بيمه‌ي محصول طي سال زراعي 91-1390 انجام گرفت. اطلاعات مورد نياز از 82 پرسشنامه تكميل شده توسط كشاورزان برنج‌كار خبره و پيشرو‌ي بيمه‌شده‌ي منتخب شهرستان‌هاي مختلف استان به دست آمد. در اين تحقيق، در ابتدا به منظور شناسايي عوامل موثر بر رضايت مندي كشاورزان از بيمه‌ي محصول از آزمون t و در مرحله‌ي بعد، جهت رتبه‌بندي عوامل مذكور از آزمون فريدمن و رويكرد سلسله مراتبي(AHP) استفاده شد. نتايج آزمون t نشان داد كه شاخص هاي حق بيمه و تسهيلات حمايتي، ميزان غرامت دريافتي، كيفيت خدمات دريافتي، وجهه‌ي بانك كشاورزي، تعهد كشاورزان به بانك كشاورزي و ميزان پاسخگويي به شكايات بر رضايت مندي برنج كاران از بيمه‌ي محصول موثر بوده است. همچنين، براساس آزمون فريدمن و تكنيك AHP، شاخص هاي حق بيمه و تسهيلات حمايتي و ميزان غرامت دريافتي بالاترين اولويت را داشته در حالي‌كه ميزان پاسخگويي به شكايات و متغير وجهه‌ بانك كشاورزي پايين‌ترين رتبه را به خود اختصاص داده‌اند. براساس نتايج حاصل از اين پژوهش، دريافت حق بيمه از كشاورزان به صورت اقساطي، پرداخت به‌موقع ارزش واقعي خسارت و بهبود كيفيت خدمات از طريق ايجاد اصلاحات و تنوع‌سازي در خدمات و عوامل انساني و غيرانساني، به منظور جلب رضايت كشاورزان بايستي در اولويت قرار گيرد. افزون بر اين، مشاركت دادن بيمه‌گذار در برنامه‌هاي بانك و در نظر گرفتن سازه‌هاي پاسخگويي، به عنوان عواملي مهم در رضايتمندي كشاورزان از بيمه‌ي محصول ايفاي نقش خواهد نمود. طبقه بندي JEL: G22، Q10،C65

The present study aimed to identify and rank the factors influencing the farmers’ satisfaction of rice crop insurance in Mazandaran Province during the crop year 2011-2012. The required data is obtained through 82 questionnaires completed by selected expert and leading farmers in different townships of Mazandaran. In this study, at first, t-test is used in order to identify factors affecting farmersʹ satisfaction of the crop insurance and then Friedman test and analytical hierarchy process approach (AHP) are applied to rank the mentioned factors. The results of t-test show that the premium and supportive facilities, the amount of compensation, the quality of received services, the prestige of Bank-e-Keshavarzi, farmers’ commitment to Bank-e-Keshavarzi, and responding to complaints have affected the rice producers’ satisfaction of the crop insurance. Also, according to Friedman test and AHP technique, premium and supportive facilities and the amount of compensation have the highest priorities, while responding to complaints and the prestige of Bank-e-Keshavarzi have had the lowest ranks. Based on the study results, receiving premium by installments, paying the actual value of losses at the appropriate time, and improving service quality through modifications and diversification in services and human and nonhuman factors should be considered as major priorities to satisfy farmers. Moreover, policyholder participation in bank programs as well as bank accountability would play an important role in farmersʹ satisfaction of crop insurance.