تعيين الگوي بهينه تخصيص نهاده هاي توليد به زيربخش هاي كشاورزي

Determination of Optimal Input Patterns in Various Agricultural Sub- sectors

محدوديت منابع و عوامل توليد از بزرگ ترين چالش هاي اقتصادي است. از اين رو در اين تحقيق سعي شده است تا با استفاده از تركيب روش اقتصادسنجي پانل ديتا و مدل برنامه ريزي هندسي (حالت خاصي از برنامه ريزي غير خطي)، الگويي در راستاي تخصيص بهينه مهم ترين نهاده هاي توليد به زيربخش هاي مختلف كشاورزي كشور تعيين گردد. هدف اين الگو دستيابي به بيشترين حجم ارزش افزوده در بخش كشاورزي با توجه به محدوديت منابع و نهاده هاي توليد مي باشد. متغيرهاي تصميم در اين تحقيق مقدار و درصد بهينه تخصيص نيروي كار، حجم سرمايه گذاري و انرژي به هر يك از بخش هاي زراعت، باغباني، دامداري، طيور، شيلات و صنايع تبديلي و تكميلي مي باشد. دوره ي زماني مورد استفاده در اين تحقيق 7 ساله(1375تا 1388) و به صورت مقطعي مي باشد. نتايج اين تحقيق درصدهاي بهينه تخصيص نهاده هاي توليد را به هر يك از زيربخش هاي كشاورزي تعيين نموده كه حاكي از آن است كه الگوي فعلي تخصيص نهاده هاي نيروي كار، حجم سرمايه گذاري و نهاده ي انرژي در زيربخش هاي كشاورزي كشور بهينه نمي باشد و با اجراي الگوي بهينه پيشنهادي كشور مي تواند به 5% ارزش افزوده بيشتر(يعني حدود 18730 ميليارد ريال) در بخش كشاورزي دست يابد. طبقه بندي JEL: Q18, C61, E65

The objective of this paper is to determine optimum allocation of inputs in different agricultural sub-sectors by using a combination of econometric methods and Geometric Programming. Selected inputs are labor, capital and energy for allocation to sub-sectors of cultivation, horticulture, livestock, poultry, fisheries and agricultural industries. Panel data was used for period of 1997 to 2010. The results showed that the current pattern of input allocation was not optimum and using inputs based on optimal patterns could increase agriculture value added at least by 5 percent (18,730 billion Rials).