بررسي شگردهاي فرا داستان در رمان «شب‌ ممكن»

The Study of Metafictional Techniques in Shab-e Momken by Mohammad Hassan Shahsavari

فرا داستان، يكي از رايج‌ترين انواع داستان‌هاي پسامدرنيستي است ‌كه با افشاي شگردهاي داستان‌نويسي فرآيند شكل‌گيري خود را براي خواننده آشكار مي‌كند؛ تا از اين طريق پرسش‌هايي در مورد رابطه بين داستان و واقعيّت در ذهن خواننده ايجاد كند. به‌ علّت وجود شگردهايي هم‌چون داستان در داستان، روايت‌هاي متعدّد، دور باطل، نقد داستان از طريق داستان‏، شخصيّت‌هاي سركش و فرجام‌هاي چندگانه‌ در شب‌ممكن از محمّد‌حسن‌شهسواري، شگردهاي فرا داستان بر اساس نظريه برايان مك‌هيل در مورد عنصر غالب محتوايي در اين اثر بررسي مي‌شود، و نتيجه حاصل آن‌كه: شگردهاي فرا داستان در شب ممكن، علاوه بر اين كه نشان‌دهنده ساختار پسامدرنيستي اين رمان است، عناصر وجودشناسانه اثر را نيز برجسته مي‌كند.

Metafiction is one of the commonest post modernistic stories that reveals its formation process to the reader by disclosing its narrative techniques so as to create questions about the relation between the story and the reality in the mind of the reader. Thanks to the existence of techniques like story in story, various viewpoints, vicious circle, critique of a story via story, rebellious characters, and multiple conclusions, Shab-e Momken is considered to be a metafiction. The present article tries to study the metafictional techniques in this novel on the basis of Brian McHail’s theory. The metafictional techniques in this novel not only reflect its post modernistic style but also highlight the ontological elements of this work.