واكاوي «حكايت اياز» مولانا با تكيه بر آرا يونگ و فرويد

Analysis of "anecdote Ayaz" Maulana relying on Jung and Freudʹʹs ideas

از دهه1920 به بعد نقد روان‌كاوانه، سبك گستـرده‌اي از نقـد روان‌شـناختي بوده كه فرضيات آن توسط زيگموند فرويد(موسس مكتب پسيـكاناليز) بنيـان گذارده شـده است. در بيـان تحـولات روانشـناختي، سـاختار ارايـه‌شده توسط فرويد داراي سـه نقش برجستـه بود: نهـاد (id)، مـن (Ego) و فرامـن (superego). اين سـه طبـقه ساختار شخصيتي هر فرد را به وجود مي‌آورنـد و با واكـاوي موشكافانه هر يك از اين مراحـل مي‌توان به فرديت و روان شخص در هر لحظه زماني پي برد. تاثير انديشه‌هاي مولانا بر سبك «مثنوي» بسيار شبيه به تاثيري است كه فلسفه اشراقي هانري برگسون و آراي او درباره زمان بر جريان رمـان نويسـي قرن حاضر و ظـهور سبـك جريان سيـال ذهن گذاشتـه است. جريان‌هاي ديالكتيك و پارادوكسيكال خودآگاهي و ناخودآگاهي در مسير داستان‌سـرايي مولانا، سبب گـذر وي از مراحل سه‌گانه روان‌شناسي و پايايي ردپايي اين تضاد در داستان‌هاي «مثنـوي» گرديـده است. از اين رو در اين مقاله به واكاوي درگيري‌هاي ذهني مولانا در حكايت «اياز» در تطبيق با آرا يونگ و فرويد پرداخته شده است.

Since 1920 decade, psychoanalytic critique, has been a wide style of psychological critique whose assumption founded by Zigmond Freud (founder of psychoanalytic school). In stating psychological revolutions, structure offered by Freud had three prominent roles: id, Ego and super ego. These three create personality structure classes of each person and with regard to precise research in each of them, one can find the person individuality and mind in each moment .Molana’s thoughts effect on Masnavi style, is very similar to the effect that Hanry Bregson’s philosophy and his ideas on time has have on present century writing novel current and emevging mind fluid current style.Dialectic and Paradoxical currents of consciossness and uncoensciosness in Maulanaʹs story – telling path, caused to pass him from three psychological steps and survive a track of this passing in Masnavi stories. In this article, it is tried to show how and why he passes from id to ego and super ego in Ayaz and his having shop to Charoq story.