ارزيابي عوامل موثر بر افزايش كيفيت فضاهاي عمومي در شهرهاي جديد نمونه موردي: شهر جديد پرند

Evaluation Factors in Increasing the Quality of Public Spaces in New Cities (Case Study: Parand New City)

در قرن اخير براي نخستين بار در تاريخ بشر، تعداد شهرنشينان از تعداد روستانشينان فراتر رفته است. افزايش جمعيت شهري، برنامه ريزان را ناگزير به توسعه ي شهرها و احداث شهرهاي جديد جهت اسكان سرريز جمعيت كلان شهرها نموده است. پيامدهاي حاصل از اين رشد شتابان از يك سو و تحقيقات صورت گرفته كه نشان از عدم رضايتمندي شهروندان از عوارض و سياست-هاي توسعه ي شهري دارند از سوي ديگر، چاره جويي براي رفع مشكلات ناشي از توسعه ي شهرها و احداث شهرهاي جديد را به يكي از دغدغه هاي برنامه ريزان و مديران شهري در سطح جهان تبديل نموده است. در اين ميان فضاهاي عمومي شهري به عنوان فضاهايي قابل دسترس براي همه و بستري براي كنش هاي اجتماعي، از اهميت زيادي برخوردارند. بررسي شهرهاي جديد در ايران حاكي از عدم موفقيت در ايجاد فضاهايي با كيفيت مطلوب است. اين گونه شهرها كه تنها در پي پاسخ به نياز سكونت سرريز جمعيت كلان شهرها شكل گرفته اند، از فضاهاي عمومي با كيفيت شهري كه تاثيرات قابل توجهي در سلامت روحي و جسمي شهروندان دارند، بي بهره اند. مقاله حاضر با مروري بر مفهوم كيفيت محيط و مولفه هاي موثر بر آن، تلاشي است براي پاسخگويي به اين سوال كه چه عواملي بر افزايش كيفيت فضاهاي عمومي در شهرهاي جديد موثرند؟ با توجه به ماهيت داده ها، از روش تحقيق توصيفي و همبستگي استفاده شده است. نتايج حاصل از مطالعه شهر جديد پرند در ايران، حاكي از آن است كه ميان برقراري تعاملات اجتماعي، ميزان دسترسي پذيري به فضا و خصوصيات شخصي شهروندان و افزايش كيفيت فضاهاي عمومي شهري در شهرهاي جديد رابطه معناداري وجود دارد.

In recent century, the urban population exceeded the rural population for the first time in the history. The increase of the urban population has forced the planners and policy-makers to develop the cities and establish new cities for the settlement of population overflow of the metropolises. The consequences of such a rapid growth on the one hand, and the results of the researches that show the dissatisfaction of the citizens with the policies of the urban development on the other hand, have made the urban managers and policy-makers look for the solution of the problems that are imposed by the development of the cities and establishing new cities worldwide. Meanwhile, the urban public spaces are critically important because they are accessed by all citizens and are regarded as the context of the social actions. An overview on the Iranian new cities shows the failure of the authorities in creating qualitatively desirable spaces. Indeed such cities have only formed for settling the overflow of the population of metropolises without paying attention to the urban qualified public spaces, and thus they have considerable effects on the mental and physical health of the citizens. Focusing on the concept of environmental quality and its effective components, this paper attempts to find the effective factors on the increase of the quality of public spaces in new cities. Considering the nature of the data, we have used descriptive and correlational research. The results of studying Parand New City of Iran shows that, there is a significant relationship between the level of accessibility to the space, personal characteristics of the citizens, and the increase of the quality of urban public spaces in the new cities.