بررسي پديده ي نسخ درآراي قران پژوهان ونقدديدگاه ايشان درباره ي نسخ تلاوت

Astudy of different viewpoints about Nakh(abrogation)with acritical view on the issue of Naskh al-telawah

چكيده از مهم‌ترينمباحث مطرح در‌حوزه علوم قرآني، نسخ استكه در بسياري از روايات،اِشراف بر جوانب آن، از‌جمله ويژگي‌هاي مفسران قرآن به‏شمار آمده است.ازسويي، قرآن‌پژوهان،اين پديدهرا بر سه قسم، شامل نسخ حكم و بقاي تلاوت، نسخ حكم و تلاوت، ونسخ حكم بدون تلاوت تقسيم كردهو از اين ميان، تحقق‌يافتن مورد اول رابيشتر مفسران وپژوهشگران در‌حوزه علوم قرآن پذيرفته‌اند؛ اما بر‌سر دو قسم ديگر، اختلاف‌نظروجود دارد؛به‌گونه‌اي كه مي‌توان گفت متقدمان،بيشتر به تحقق‌يافتن آن تمايل داشته‌اند؛ ولي متاخران ازجهات متعدد،ادلّه ايشان را نقد كرده‌اند. در اين پژوهش، بعد‌از ذكر معناي لغوي واصطلاحي«نسخ» وسخن‌گفتن درباره مكتب‌هاي سه‌گانه‌اي كه دكتر مصطفي زيد در اين حوزه برشمرده است، مفهومو محدودهنسخ را تبيين كرده و پس‌از ذكر شروط تحقق‌يافتن آن، نسخ تلاوت را بررسيوسر‌انجام، با نقد ادلّه موافقان و مخالفان نسخ تلاوتاثبات كرده‏ايم اعتقاد به نسختلاوت، حاكي از برداشت شتاب‌زده و نگاه سطحيبه روايات است؛زيرا تعريف نسخ و شرايطبيان‌شدهاز‌سوي ايشان، با تقسيم‌بندي نسخ به سه قسم ياد‌شده مطابقت ندارد و از سويي،دليليمتقنمبني‌بر تحقق‌يافتن نسخ تلاوتنداريم؛ هر‌چند دليل محكم عقلي هم مبني‌بر نفي آن دردست نيست.