نگرش تعليمي- اخلاقي شاعران به رنگ سياه تا پايان سبك عراقي

Ethical and didactic views of poets about black color in the poems (up to end of Iraqi style)

رنگ‌ سياه‌ از جمله رنگ‌هاي پيشينه‌داري است كه تاكنون فقط به استخراج جلوه‌هاي گوناگون آن در اساطير، اديان و متون عرفاني پرداخته شده و به محتوا و رسالت تعليمي- عرفاني آن در سبك‌هاي شعري مختلف پرداخته نشده است. بر همين بنا، در اين پژوهش ارزش وجايگاه اين رنگ در شاخه‌هاي ادبيات تعليمي، تمثيلي و فولكلور با شيوه آماري-تحليلي در دو سبك اوّل شعر فارسي (خراساني و عراقي) بررسي شده است. در ديوان شاعران سبك خراساني، اين رنگ براي توصيفات ساده، طبيعي و تشبيهات حسّي به كار گرفته شده امّا به محض تغيير نگرش‌ها در سبك عراقي، به ‌ويژه در منظومه‌هاي عرفاني-تعليمي و اخلاقي مانند مثنوي، ديوان حافظ و بوستان، رنگ مذكور با زبان استعاره و مجاز براي آموزش و ارشاد مخاطب و تنبيه و تمثيل به كار رفته‌ است.

Some of the colors in different period of Persian literature have mysterious aspects of human life that have been decoded. Among these colors, black is one of the colors that has been used in the area of theology, religious, mysticism, spirituality, Sufi, literature and folklore. However each one has had different view points toward this special color. A short look at Persian literature shows in different periods the contents and educational missions and mystical aspect of this color has been emphasisedd. Accordingly, this study analyses this color in two styles of Persian poetry (khorasani and Iraqi). We found that in khorasani style, less than hundred cases, these colors have been used based on virtual language. The rest use of it has been for simple description and sensory metaphor. However, in Iraqi style often mystical text of Mathanvi education as well as a metaphorical and virtual language has been used.