فقير دهلوي، معرفي نسخ خطي ديوان اشعار و طرز او

Faqir Dehlavi, his Divan and poetic style

ميرشمس‌الدين فقير دهلوي (1115ـ 1183 ه‍.ق) اديب، شاعر و بلاغي شهير هند است كه متاسفانه در ايران چندان شناخته نيست. از فقير آثار مهمي در بلاغت فارسي و نيز منظومه‌هاي ديني و عاشقانه بر جاي مانده كه نشان از سخنداني و دانش او در علوم ادبي دارد. ديوان ميرشمس‌الدين تاكنون تصحيح و چاپ نشده و بررسي جامعي نيز درباره شعر او صورت نگرفته است. قديميترين نسخه موجود از ديوان فقير مربوط به زمان حيات وي است كه در دانشگاه عليگر هند نگهداري ميشود. نسخه‌اي نيز به نام ديوان فقير در يكي از كتابخانه‌هاي ايران مضبوط است كه متعلق به او نيست و بر اثر سهو فهرستنويسان به وي نسبت داده شده است. فقير دهلوي‌ بيش از آنكه تحت تاثير سنّت شاعران دورخيال هندي باشد، به شيوه ايراني اين سبك گرايش دارد. شعر او با وجود اينكه در سالهاي پاياني سبك هندي قرار دارد، در مقايسه با شعراي همدوره و پيشينيانش ساده و روشن است و مضامين پيچيده و استعاره‌هاي غامض در آن به ندرت مشاهده ميشود. بررسي ويژگيهاي سبكي و مضامين شعر فقير دهلوي به معرفي بيشتر بخشي از ميراث ادب فارسي در شبه قاره ياري ميكند كه در اين مقاله بدان پرداخته شده است.

Mir Shams Al Din Faqir Dehlavi (1703-1769 A.D) is a world famous Indian scholar, poet and rhetoric, who is unfortunately not very well known in Iran. Faqir has left major works of Persian eloquence and religious poetry and romance left that show decorum and his knowledge of the literature. Mir Shams Al Din`s Divan has not been eddited and published and about his poetry has not been a comprehensive review. The oldest existing manuscript of the Divan relating to the life of Faqir is being held at the University of Aligarh, Uttar Pradesh, India. A Divan also called as Faqir in one of Iran`s libraries but not in fact belong to him and he attributed by cataloging error. Faqir Dehlavi rather than being influenced by the tradition of Indian fantasist poet, tends Persian style of this form. His poetry although is in the final years of this style, is clear and simple than the Contemporaneous & Previous poets; and complex themes and hard metaphors that are rarely seen in the complex. Study of Stylisticcharacteristicsand poetry themes of Faqir Dehlavi Helps to identify the most part the legacy of Persian literature,in the Indian subcontinent, which is addressed in this paper.