مقايسه پنج عامل بزرگ شخصيت و طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه در بيماران دچارسلياك و افراد سالم

The Comparison Between big five Personality and Early Maladaptive Schemas in Patients with Celiac and Normal People

چكيده زمينه و هدف: بيماري سلياك يك التهاب ايمني روده كوچك مي‌باشد كه ناشي از حساسيت به گلوتن در رژيم غذايي و پروتيين‌هاي مرتبط با آن در افراد به طور ژنتيكي است. اين پژوهش با هدف تعيين پنج عامل بزرگ شخصيت و طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه در بيماران دچار سلياك و افراد سالم انجام شد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مورد- شاهدي تعداد 108 بيمار مبتلا به سلياك به روش نمونه‌گيري در دسترس و 108 نفر از افراد غير بيمار از 4 دانشكده پرستاري، روان‌شناسي، ادبيات و حسابداري دانشگاه آزاد اسلامي كرج به صورت نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. هر دو گروه پرسش‌نامه‌هاي نسخه كوتاه پنج عاملي شخصيت نيو و طرحواره‌هاي ناسازگار يانگ را پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از آزمون تي مستقل، آزمون تجزيه و تحليل واريانس و تجزيه و تحليل واريانس چند متغيره، آزمون بن فروني و آزمون لانداي ويكلز و در نرم افزار SPSS نسخه 19 تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه از ميان پنج عامل بزرگ شخصيت، نمره روان آزرده‌گي بيماران دچار سلياك بيشتر از افراد سالم بود. هم‌چنين نمره‌هاي بيماران در مولفه‌هاي طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه محروميت هيجاني، بي‌اعتمادي، نقص/ شرم، انزواي اجتماعي/ بيگانگي، وابستگي/ بي‌كفايتي، آسيب‌پذيري نسبت به ضرر يا بيماري، خود تحول نيافته/ گرفتار، شكست، استحقاق/ بزرگ منشي، خويشتن – داري و خود انضباطي ناكافي، اطاعت، ايثار، معيارهاي سرسختانه/ عيب جويي افراطي و بازداري هيجاني در مقايسه با افراد سالم، بالاتر بود. نتيجه‌گيري: اين بررسي نشان داد كه با توجه به تاثير پذيري بيماري سلياك از طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه، مي‌توان از دوره‌هاي آموزشي روان‌شناختي و طرحواره درماني در بهبود الگوهاي هيجاني و شناختي اين بيماران استفاده كرد. واژگان كليدي: سلياك، طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه، شخصيت

Abstract Background: Celiac disease (CD) is an immune-mediated inflammation of the small intestine which caused by sensitivity to dietary gluten and related proteins in genetically sensitive individuals. This research aimed to investigate of comparison big five factors of personality and early maladaptive schemas among celiac people and normal people. Materials and Methods: The research method was ex post facto and statistical population included all people with Celiac whose 108 patients were selected by convenient sampling and 108 normal people were selected by convenient in 4 universities of nursing, psychological, literature and accounting of Azad University in Karaj city. Both groups responded brief five factors questionnaire of NEO personality characteristics and Yang’s early maladaptive schemas. Data were analyzed by using independent t-test, analysis of variance and Multivariate Analysis of Variance, Ben Frooni test, Landa test Wickelz and SPSS version 19 Results: Results indicated that from five main factors of personality, score of psycho -lesion of patient with celiac were more than normal people. Also, patient’s scores in early maladaptive schemas (emotional baffling, lack of trust, fault/shameless, social recluse/ strangeness, attachment/inefficiency, vulnerability toward loss or sickness, not self –maturing/ engaged, failure, fitness/modesty, self-denial, insufficient self-discipline, servitude, self –sacrifice/ aggressive criteria, extreme criticize and emotional inhibition) were higher in comparison with normal people. Conclusion: This study revealed that according to influence of early maladaptive schemas on celiac sickness, psychological training courses and schema therapy in order to improve emotional and cognitive patterns of these patients. Keywords: Celiac, Early Maladaptive Schemas, Personality