بررسي شيميايي و آناتوميكي تغييرات رنگي روكش‌هاي راش ايران (Fagus orientalis L.) در اثر خشك‌كردن و كهنگي

Chemical and Anatomical Characterization of Discoloration in Beach (Fagus orientalis L.) Veneer During Kiln Drying and Aging

تغییرات رنگی چوب ناشی از عوامل زیستی یا غیرزیستی و یا تركیبی از هر دو، باعث كاهش كیفیت چوب، افزایش هزینه‌های فرآوری و همچنین كاهش كیفیت محصول نهایی می‌گردند. در این تحقیق تغییرات آناتومیكی و توپوشیمیایی مواد استخراجی و لیگنین قبل و بعد از تیمارهای خشك‌كردن و كهنگی در برون چوب راش با استفاده از روش میكرواسپكتروفوتومتری UV در سطح سلولی (UMSP) مورد مطالعه قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل تركیبات شیمیایی به روش كروماتوگرافی مایع فشار بالا (HPLC) صورت پذیرفت. نتایج به دست آمده نشان می‌دهند كه با افزایش دمای خشك‌كن تاoC 180 و افزایش مدت زمان كهنگی تا 6 ماه مقدار مواد استخراجی در حفره آوندها و حفره سلول‌های پارانشیمی و میزان لیگنین در لایه‌های مختلف دیوارة سلولی افزایش می‌یابد. همچنین می‌توان یك ارتباط مستقیم بین شدت تغییر رنگ مشاهده شده و میزان جذب مواد استخراجی در محدودة طول موج nm 700-280 تعریف كرد. هرچه تغییر رنگ مشاهده شده شدیدتر باشد، به همان اندازه میزان جذب مواد استخراجی در طول موج nm 280 بیشتر خواهد بود. آزمایش‌‌های HPLC نشان می‌دهد كه با افزایش دما و مدت زمان كهنگی، تغییرات رنگی بیشتر و واضح‌تری در بافت چوب راش اتفاق می‌افتد و تركیبات لیگنین و مواد استخراجی دستخوش تغییراتی می‌شوند و می‌توان سیگنال‌های مربوط به كاتكین و 2 و 6- دی‌متوكسی بنزوكینون را مشاهده كرد كه از جمله پیش تركیب‌‌های اصلی گروه‌های رنگ‌ساز در چوب راش هستند.

Discoloration of wood due to biotic and abiotic factors or combination of both deteriorates the quality of wood, increases production costs and also decreases the quality of end-products. In this study, anatomical variations and topochemical distribution of lignin and extractives before and after drying and aging were investigated using the UMSP method. Chemical analysis was carried out using HPLC method. Results showed that increasing drying temperature up to 180 °C and increasing aging duration up to 6 months, increased extractives amount in vessel lumen and parenchyma cells and as well as lignin concentration in cell wall layers. A direct relationship between intensity of visual discoloration and the amount of UV absorption by extractives could be observed. It means that the higher the visual discoloration, the higher the absorption at 280 nm wavelength. HPLC analysis revealed that with increasing drying temperature and aging duration, higher and clearer discolorations in beach wood texture could be observed. Acetone and methanol extracts of discolored wood showed the presence of different low molecular compounds such as catechin and 2, 6 dimethoxy benzoquinon, which are transformed to high condensation compounds during kiln-drying and aging.