ارزيابي سياست هاي طرف تقاضاي اقتصاد بر رشد توليد كشاورزي در ايران

Analysis of demand side policies on the growth of Agricultural Products in Iran

هدف اصلي مطالعه حاضر بررسي آثار دو سياست عمده طرف تقاضاي اقتصاد، يعني توسعه صنايع وابسته به كشاورزي و افزايش تقاضاي خانوارها از محصولات اين بخش بر رشد توليد در زيربخش هاي كشاورزي است. به اين منظور ماتريس حسابداري اجتماعي ايران بر مبناي آخرين جدول داده- ستانده ايران در سال 1380 تدوين و ضرايب فزاينده مربوط به توليد و آثار درآمدي در چهار زيربخش عمده كشاورزي محاسبه شد؛ سپس ضرايب فزاينده با استفاده از روش تحليل ساختاري مسير تجزيه شد تا آثار كوتاه مدت اين دو سياست از آثار بلندمدت آن تفكيك شوند. نتايج نشان مي دهد كه در بين صنايع وابسته به كشاورزي، توسعه توليد محصولات غذايي فراوري-شده آثار فراواني بر رشد توليد همه محصولات خام كشاورزي هم در كوتاه مدت و هم در بلندمدت دارد و پس از آن توسعه توليد ساير صنايع وابسته مثل دخانيات، قالي و قاليچه، هتل و رستوران و خود محصولات كشاورزي در جايگاه بعدي قرار مي گيرند. نتايج برآورد آثار درآمدي نيز نشان داد كه اثر تزريق درآمد به همه گروه هاي درآمدي خانوارها به ويژه گروه هاي كم درآمدتر بر رشد توليد محصولات خام غذايي بسيار چشمگير است. به علاوه بازتوزيع درآمد از گروه هاي بالادرآمد به گروه هاي كم درآمد نيز داراي آثار مشابهي است؛ بنابراين دو سياست اخير مي توانند گزينه مناسب سياستي براي رشد محصولات كشاورزي هم در كوتاه مدت و هم در بلندمدت در نظر گرفته شوند.

The main objective of this study is to examine the impacts of two demand side policies, namely; expanding food industries and externally increase in households’ demand for agricultural goods ,on the growth of products in agricultural subsector. To this end, a social accounting matrix (SAM) is constructed based on the latest Iranian input- output table released in 2001. Then, production multipliers and income effects were calculated for four main agricultural subsectors. Finally, multiplier coefficients were decomposed, using the structural path analysis approach to distinguish short run and long run effects of the two policies. Results indicate that among agricultural related industries, food processing industry has a high potential for accelerating growth of raw agricultural products, both in short run and long run. Expansion of other related industries such as tobacco processing, carpets and rugs, hotel and restaurant services and agricultural activities are in the second place. Results of estimating income effects show that the impacts of income injection to the household groups, specially to lower income groups on growth of raw agricultural products is significant. Furthermore, redistribution of income from high to low income groups has almost the same effect. Accordingly, the latter two policies can be viewed as an alternative policy for agricultural growth both in short run and long run.