ارزيابي آثار اقتصادي پروژه هاي توسعه بر مناطق ‌روستايي مورد مطالعه شبكه آبياري و زهكشي سد سليمانشاه

Economic impacts Assessment of development projects on rural areas: case study of irrigation and drainage network of Soleimanshah dam

هدف اين مطالعه بررسي آثار ‌اقتصادي سد سليمانشاه بر توسعه روستايي منطقه تحت پوشش شبكه آبياري و زهكشي سد بود. براي اين منظور از روش تحقيق كمي- كيفي استفاده شده و اطلاعات از طريق پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده مستقيم گردآوري شده است. جامعه مورد مطالعه در بخش كيفي اعضاي شورا و دهياري‌هاي روستاهاي تحت پوشش سد (48=N) بودند كه به صورت سرشماري مطالعه شدند و در بخش كمي شامل همه روستاييان سرپرست خانوار روستاهاي حوضه‌ آبگير سد (1273N=) بود كه 300 نفر بر اساس جدول كرجسي و مورگان به صورت نمونه گيري طبقه اي با انتساب متناسب به عنوان نمونه ‌آماري انتخاب شدند. براي تحليل داده‌ها از مدل‌ موريس در بخش كمي و از فن تدوين نقشه‌هاي ‌ذهني و تحليل‌ محتوا در بخش كيفي استفاده شد. نتايج تحليل ‌محتوا نشان داد كه به طور كلي آثار اقتصادي سد سليمانشاه در هفت دسته كلي خلاصه مي‌شود: 1) ايجاد رقابت اقتصادي 2) تقويت و توسعه اقتصاد منطقه 3) جذب سرمايه‌هاي شهري به مناطق روستايي 4) افزايش ارزش زمين‌هاي كشاورزي 5) اقدامات رفاهي 6) امنيت غذايي 7) تضعيف اقتصاد محلي مردم پشت سد. نتايج حاصل از بخش كمي و استفاده از مدل موريس نشان داد كه در زمينه برخورداري از شاخص‌هاي‌ اقتصادي، روستا‌هاي داراي پتانسيل و زيرساخت هاي توسعه (نظير سطر) رتبه-هاي بهتري را به دست آورده اند و از شاخص هاي اقتصادي مرتبط با احداث سد بيشتر برخوردار شده اند.

The main purpose of this study was to investigate of economic impacts of Soleimanshah dam on rural development in regions that are under influence of irrigation and drainage network of dam. In this research quantitative-qualitative research method was used and information gathered with questionnaire, interview, and direct observation. Statistical population of research in qualitative part consisted of managers of rural governance organizations which are under influence of irrigation and drainage network of dam (N=48) that totally interviewed, also Statistical population in quantitative part consisted of villagers householders downstream villages of dam (1273) that 300 people was selected base on Kerjski and Morgan table by using stratified sampling method with proportional allocation. For data analysis Moris model in quantitative part and content analysis and mind mapping techniques in qualitative part were used. Findings showed that positive and negative economic impacts of Soleimanshah dam totally summarized in 7 topics: 1) To cause economic competitions in local areas; 2) Enhancement and development of economic at under influence rural arias; 3) Attract of city founds by rural areas; 4) Increase agricultural land worth in studied areas; 5) Establishment of welfare activities; 6) Leads to food security, 7) Weak of local economy in upside areas of dam. Results of qualitative part and utilization of Morris model showed that in field of economic Impacts, the village which has more potential and Infrastructure for development(such as Satar) has got better rank and they were enjoyed from the economic indicators that related to establish of dam.