عالَم‌مندي معرفت و برخي فروع مبتني بر آن در حكمت صدرايي

Universality of Knowledge and some of the other Subsidiary Rules Based on it in Mulla Sadra’s Theosophy

منطق حاكم بر معرفت را مي‌توان يكي از مباحث بنيادي در فلسفه دانست. رويكرد نحله‌هاي مختلف فلسفي به اين موضوع، دلالت‌هاي متفاوتي را در مسايل ديگر كه در طول آن قرار دارند، به همراه مي‌آورد. مطابق با مدعاي مقاله حاضر، عالم‌مندي معرفت، نتيجه‌اي است كه از مباني حكمت صدرايي درباره معرفت، نشات گرفته است. نگارنده بر آن است كه با تاكيد بر مفهوم عالم در اين حكمت و برخي از مباني خاص آن، همچون حركت جوهري و اتحاد وجودي علم، عالم و معلوم توضيح دهد كه چگونه انسان با ربط وجودي و ذخيره معرفتي خاص خود، استعداد پذيرش معارف بعدي را مي‌يابد. عالم اجتماعي كه به مساله امكان فهم مشترك بر اساس اين باور پرداخته و امكان علم ديني كه با نگاهي متفاوت به مساله علم ديني با رويكرد آيت‌الله جوادي آملي از اين منظر پرداخته است، از جمله مسايلي هستند كه در طول اين امر قرار مي‌گيرند و در انتهاي مقاله به چگونگي اين ابتنا اشاره خواهد شد.

The study of the logics governing knowledge can be considered as one of the fundamental issues in philosophy. Moreover, various approaches of different philosophical schools of thoughts to this issue bring about different implications for the other issues that are discussed simultaneous with it. Based on the claim made by the present paper, the universality of knowledge is an outcome that stems from the principles of Mulla Sadra’s theosophy concerning knowledge. The authors seek to explain how man finds the potential for leaning more knowledge through his existential association and his special knowledge reserve, by emphasizing the concept of the universe in this theosophy and some of its specific principles, such as trans-substantial motion, existential unity, knowledge, universe, and the caused. The social world, which has sought the possibility of a mutual understanding based on this belief, and the possibility of the religious knowledge, which has attended to this perspective with a novel view of the religious knowledge, employing Ayatollah Javadi Amoli’s approach to this issue, are among the issues that are discussed along with this matter and at the end of this paper the foundation on which this issue is based will be discussed.